ANKARA ABD Lideri Joe Biden ın mesken sahipliği yaptığı ve kırk devletin lider ve cumhurbaşkanlarının Beyoğlu Escort bayan katılacağı iklim doruğu bugün başlıyor Doruğa Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin Çin Devlet lideri Xi Şinping üzere isimlerin yanı sıra Türkiye ismine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan katılıyor
ABD tarafından organize Escort Beyoğlu edilen iklim doruğu global aktörleri bir ortaya getirmenin yanı sıra ABD nin 2030 a dönük emisyon maksatlarının açıklanacak olması açısından ehemmiyet taşıyor ABD nin bu atılımı Biden idaresinin ‘ABD geri Beyoğlu Escort döndü’ söylemi dikkate alındığında iklim krizi konusunda global liderlik için ABD nin inisiyatif alarak hem iklim krizini tedbire hem de pozisyonunu perçinlemesine dönük bir adım olarak ele alınabilir İklim krizi global bir olgu ve tüm ülkelerin karbon salımları krize tesir ediyor bununla birlikte ABD ile Çin dünyada yüksek emisyon kıymetlerine sahip ülke Bu noktada bilhassa gelişmekte olan ülkeler ABD ile Çin’in daha fazla inisiyatif almasını ve öncelikle kendi konutlarından krize tahlil üretmesini bekliyor
ABD NİN İKLİM KRİZİ SİYASETİ VE AMAÇLARI
Dünyadaki en büyük ikinci karbon gazı salımına neden olan ülke ABD nin durumuna mercek tutulduğunda Donald Trump idaresinin Paris İklim Muahedesi’nden çekilmesi global bir krize rağmen Önce Amerikan çıkarları demesi krize dönük tahlil umutlarına gölge düşürdü Joe Biden idaresi vazifeye geldiğinde daha evvelce vaat ettiği üzere birinci olarak Paris Anlaşması na ABD nin geri dönmesi sağladı Eski Dışişleri Bakanlarından John Kerry Başkanlığın İklimden Sorumlu Özel Temsilcisi vazifesine getirildi İşte bu noktada iklime dönük bir doruğun ABD liderliğinde gerçekleştirilecek olması ABD için kıymetli çünkü Trump idaresi krize sırtını döndükçe Çin iklim krizi konusunda daha fazla inisiyatif alarak ön plana çıkmaya başladı Biden ın ABD nin geri döndüğünü ilan ettikten sonra tepeyi gerçekleştirmesinin başkanları farklılıklara karşın davet etmesi sağ duyulu liderlik ve tahlil odaklı bir ABD imajı oluşturmanın birinci çok taraflı adımı Bu bağlamda Washington un ABD geri döndü savını tepede görünür kılacak iki stratejisi var
BİDEN IN MAKSADI VE AÇMAZI
Tepeyi ABD nin global siyasette tesirini perçinlemesine yarayacak bir araca dönüştüren birinci strateji ABD nin 2030 emisyon amaçlarını paylaşacak olması Bugüne kadar iklim krizi konusunda neredeyse her devlet durum ciddi demekle birlikte gerekli adımları atmak gerektiğinde isteksiz davranıyordu Biden idaresinin bu noktada gayelerini paylaşması en azından bir yol haritası olduğuna dönük umut oluyor
Biden ın stratejisinin ikinci ayağı şimdi ölçüsü kesinleşmemekle birlikte gelişmekte olan ülkelere iklim kriziyle çaba konusunda maddi dayanakta sunulacak olması Aslında bu siyaset Biden ın şanlı gönüllüğünden değil Paris İklim Anlaşması ndan kaynaklanıyor Gelişmekte olan ülkeler 2015 te mutabakat imzalanmadan evvel gelişmiş ülkelerin günahlarının sırtlarına yüklenmesinden rahatsızlık duyduklarını bugün dünyanın içine girdiği krizde hisselerinin az olmasına rağmen bedel ödemelerinin istendiğini tabir etmişlerdi İşte bu noktada muahede muhakkak kriterler uyarınca ülkeleri iki kümeye ayırmış ve gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelere iklim krizi konusunda takviye olmasını karara bağlamıştı Biden ın dorukta açıklayacağı yardım da bu kapsamda Fakat bunun dorukta yapılması ABD nin güya kendisi karar almış ve iklimin en büyük savunucusuymuş imajı oluşturmasını en azından Trump ın yıktığı tahlil odaklı liderliği onarmayı hedefliyor
Tepe öncesinde Biden ın telaffuzları bir yana ABD iktisadında güç hem ulusal hem de global ölçekte değerli bir meta 2015 ten itibaren ABD nin kaya gazı ve petrolünü ihraç etmeye başlaması güç ithalatında yaşanan düşüş yalnızca ekonomik değil global siyasette ABD nin OPEC ve Rusya ile yaşadığı rekabet ve bağımlılıkta elinin güçlenmesini sağladı Bu durumda Biden ın en büyük çelişkisi hidrokarbon odaklı rekabette ABD nin elde ettiği pozisyonun avantajları ve iklim krizi ortasında kalması
Beyaz Saray ı açmaza sürükleyen bir öteki durum emisyon kesinti oranı ABD Obama periyodunda kesinti gayesini yüzde 26 ile yüzde 28 ortasında belirlemişti Buna rağmen değinilen amaç Trump devrinde rafa kaldırıldı Bu noktada geçen vakti gözeten etraf kümeleri iklim uzmanlarının ve Doğal Kaynakları Savunma Konseyi nin de ortalarında olduğu 300 den fazla kişi Biden dan emisyon oranını yarı yarıya düşürmesini talep ediyor Zirve de açıklanacak amaç ABD nin ekonomik yapısı ve güç siyaseti konusunda fikir vermesi açısından kıymetli Lakin ABD 2030 a kadar yüzde 50 lik emisyon kesintisine gitse dahi bu 2030 da yüzde 68 ve yüzde 55 kesintiye gitmeyi vaat eden İngiltere ve AB nin gerisinde
ÇİN İÇERİDE KÖMÜR DIŞARIDA KÖMÜR
Dünyadaki en fazla karbon salımına neden olan ülkesi Çin Zirve nin öbür bir değerli konuğu Çin in son yıllardaki ortalama karbon salımı yüzde 26 Bu oranda kömürün sanayi ve elektrik üretiminde kullanılmasının hissesi yüksek zira kömürün neden olduğu karbondioksit salımı petrolün yaklaşık 2 katı doğal gazınsa 4 katı Gerçekten kömürün Çin in saldığı emisyondaki hissesi yüzde 70 seviyesinde Emisyonu artıran bir başka faktör çelik üretimi Bir ton çelik üretildiğinde atmosfere 2 ton karbondioksit salınıyor Pekin ise çelik üretiminde sayılı ülkeler ortasında yer alıyor örneğin Çin yıllık olarak AB nin 5 katı çelik üretiyor
Çin in hedeflemesine göz atıldığında Pekin 2030 da karbon salımında peak en üst sona ulaşma yapmayı 2060 taysa karbon salımını sıfıra indirmeyi hedefliyor Climate Action Traker a nazaran Çin in bu amacı kıymetli lakin pandemi sürecinde Çin in emisyonu düşse de Pekin idaresi emisyon oranlarını aşağı çekecek siyasetleri önermekle birlikte bunları pratiğe geçirmiyor yahut yavaş hareket ediyor Çin kaynaklı iklim krizine tesir eden bir öbür sorun Çin kaynaklı finansın yenilenebilir kaynakların yanı sıra fosil kaynaklar bilhassa termik santralle gitmesi 2020 datalarına nazaran dünyada inşa halinde olan her dört santralden birine 102 GW Çin finansman sağlıyor
Sonuç dünyada en yüksek emisyon bedellerine sahip iki ülkenin tepe öncesi durumu aslında pek parlak değil ABD nin global imajını onarma çabası ve Biden ın iklim gayeleri iktisat ve ABD nin global güç siyasetini gözeterek ilerlemek zorunda olacak Öte yandan Washignton ın stratejik rakibi Pekin iki devlet ortasındaki meseleleri bir kenara bırakarak iklim konusunda iş birliğine sıcak bakıyor Lakin Çin in iktisadında çeliğin oynadığı rol kömür tüketiminin yüksekliği ve dışarıya kömür siyasetini ihraç etmesi finansal gücünü kömüre teşvik eden siyasetlerden yana kullanması kendi amaçlarıyla çelişmesinin ötesinde dünyada da iklim krizine tahlil üretilmesini geciktiriyor Bu çerçevede bugün başlayacak tepe bu sorunu çözemeyecek olsa da gündeme taşıması açısından değer taşıyor