ANKARA – Çin’in Wuhan kentinde 2019 yılının sonlarına gerçek ortaya çıkan, kısa müddette global bir salgına dönüşen ve şu ana kadar 6 milyonun üzerinde kişinin vefatına yol açan Covid-19 salgını, yeni varyantlar ile tesirini tekrar arttırdı.
Dünya genelinde aşılama programlarının yaygınlaşmasıyla Türkiye dâhil birçok ülkede tedbirler ya gevşetildi ya da büsbütün kaldırıldı. Zayıflatılan önlemlerin gölgesinde ortaya çıkan Omicron’un BA.4 ve BA.5 isimli alt varyantları İngiltere, Portekiz ve Fransa’nın da ortalarında bulunduğu Avrupa ülkelerinde hadiselerin yükselmesine yol açtı.
BAKAN KOCA: MÜSTERİH OLUN
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Kabine toplantısı öncesi yaptığı açıklamada ‘müsterih olun’ daveti yaparken, yeni varyant için “grip öneminde” vurgusu yaptı. Koca, “Vaka sayılarında son iki haftada üç kattan fazla artış olsa da bunun tam bilakis, hastane yükündeki azalış tekrar sürmektedir. Makus günler geride kaldı. Benzerilerini gelecekte aramak yanlıştır” tabirlerini kullandı.
Bakan Koca’nın bilakis uzmanlar Türkiye için de uyarıyor. Bilhassa sonbahar mevsimine dikkat çeken uzmanlara nazaran artan hadiselere karşı kapalı alanlarda maske kullanımı uygulamasına geri dönülmeli, aşılama 5 yaşa düşürülmeli, hadiseler tespit edilerek izole edilmeli.
TTB: HADİSE SAYILARINDA ARTIŞ VAR
Türk Tabipleri Birliği (TTB) İkinci Lideri Ali İhsan Ökten’e nazaran Avrupa ülkelerinde artan olay sayısı Türkiye’de de yaşanıyor. Sıhhat Bakanlığı’nın en son korona virüsü tablosunu 6-12 Haziran tarihlerine dair açıkladığına dikkat çeken Ökten, “Vaka sayılarında son durum nedir? Günlük yapılan test oranımız nedir? Bu mevzular hakkında bir bilgimiz yok. Bize gelen bilgilere bakıldığında olay sayılarında bir artış olduğu görülüyor. Münasebetiyle sonbahar ile birlikte yeni bir dalga riski elbette var. O yüzden şimdiden tedbirleri almak gerekiyor” dedi.
Özellikle kapalı alanlarda ve toplu taşıma araçlarında maske kullanımının geri getirilmesini öneren Ökten, aşılama oranlarının da arttırılması gerektiğine vurgu yaptı. Ökten birebir vakitte hadise sayılarının sonbaharda daha da artacağına dikkat çekerken, ağır klinik bir tabloyla müsabaka durumunun şu an için kelam konusu olmadığını söyledi.
‘SON 10 GÜNDE OLAY SAYILARI ARTTI’
KLİMİK Derneği Lideri, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji İSİM Öğretim Üyesi Prof. Alpay Azap’a nazaran ise Türkiye’de olay artışları şimdiden başladı. Bu yükseliş tablosunun resmi datalara tam olarak yansımadığına dikkat çeken Azap, “Test sayısındaki düşüklük nedeniyle tespit edilen hasta sayısı azaldı. Benim pandemi boyunca deneyimim; dalgalar başladığı vakit benim telefonlarım da çalmaya başlıyor. Son 10 gündür -çok sayıda kişi olumlu çıktığını, ne yapması gerektiğini sormak için- telefonlarım çalmaya başladı tekrar. Hasebiyle şimdiden olay artışlarının başlamış olduğunu söyleyebiliriz” sözlerini kullandı.
‘ALT VARYANTLAR, OMİCRON’UN ÖZGÜN TİPİNE NAZARAN DAHA KOLAY BULAŞIYOR’
Omicron’un özgün tipine nazaran yeni alt varyantların daha kolay bulaştığını belirten Azap, yeni salgın dalgasının özelliklerini şöyle anlattı: “İlk Omicron dalgası kadar süratli ve şiddetli olmasa da yavaş yavaş bir artış kelam konusu. Daha kolay bulaşıyor. O yüzden bu varyant şu anda kümelenmeler halinde hastalığı yayıyor. Bu bir toplantı olabilir, toplu taşıma olabilir, kapalı alanlarda yapılan konferanslar olabilir. Şu anki durum bu formda ilerliyor. Bu yeni varyantlar tam aşılılarda grip ve nezle üzere hafif seyrediyor. Fakat eksik aşılılar yahut risk kümeleri tehlikede.”
YENİ DALGA KARŞISINDA RİSK KÜMESİNDE KİMLER VAR?
Prof. Dr. Alpay Azap’a nazaran yeni virüs dalgasına karşı en çok aşısı eksik yahut aşısız olanlar, aşıya yeterli cevap veremeyen ileri yaş grubundakiler ve bağışıklığı baskılanmış şahıslar tehlikede. Önlemlerin kaldırılmasından kaynaklı virüsün çok rahat bir halde dolaşmaya başladığını belirten Azap, “Mevcut ortada bu hassas şahısları virüsün bulma riski yüksek. Onlarda da ağır seyirler karşımıza çıkabilir. Hadiselerin topluma yansıması sonbaharı bulabilir. Toplumda olay sayıları artıkça da riskli kümedeki şahıslar ortasında hastaneye yatışlar ve vefatlar artacaktır” dedi.
‘MASKE GERİ GELMELİ, AŞILAMA 5 YAŞA DÜŞÜRÜLMELİ, SÜRATLİ TESTLER YAYGINLAŞMALI’
Salgında yükselişe yol açan varyanta karşı süratle önlem alınması gerektiğine vurgu yapan Azap, bu tedbirleri şöyle sıraladı: “Öncelikle müspet hadiseler süratli testlerle tespit edilerek izolasyona alınmalı. Eksik aşılı yahut aşısız olanların aşıları tamamlanmalı, yeni varyanta karşı hatırlatma dozu yaptırılmalı. En kıymetlisi de kapalı alanlarda maske kullanımına tekrar geçilmesi gerekiyor. Fakat bir kapanma seviyesinde tedbire gerek olmayacak. Virüs çok süratli ve kolay bulaştığı için kapanma çok işe yarayacak üzere durmuyor. Ayrıyeten toplumda virüsün dolanımını engellemek için daha küçük yaştaki çocukların da aşılanması bir tedbir olarak alınabilir. Türkiye, 11 yaş üzerindekileri aşıladı. Bu yaş kümesi 5 yaşa kadar düşürülebilir.”
‘YENİ AŞI GEREKEBİLİR’
Alpay Azap, Omicron’un alt varyantları için yeni bir aşının gerekliliğine de işaret ederek, “Her bir varyant hâkim hale geçebilmek için bir evvelki varyanttan daha bulaşıcı ve aşılara karşı daha güçlü olmak zorunda olduğu için şu anki varyantta aşılara daha güçlü. Bu yüzden yeni aşı gerekli. Bu mevzudaki çalışmalar devam ediyor lakin sonbahara yetişir mi konusu soru işareti. O vakte kadar ferdi tedbirler ön plana çıkıyor. Hatırlatma dozları da kesinlikle olunmalı” diye konuştu.
CEYHAN: ŞU SAATTEN SONRA MASKE TEDBİRİ ALINMAZ, ALINSA DA HALK UYMAZ
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Türkiye’de Covid-19 salgınının yazgısına bırakıldığına işaret etti, “Sağlık Bakanlığı son iki haftadır hadise sayılarını yayınlamıyor. Münasebetiyle ülkedeki salgının boyutunu onlar da şu an bilmiyordur” dedi.
Kendilerine alandan gelen bilgiler doğrultusunda olayların arttığını söyleyebildiğini kaydeden Ceyhan, Türkiye idaresi tarafından ‘salgın bitti’ telaffuzlarının şu saatten sonra tedbir olarak dönmesinin pek inandırıcı olmayacağını söyledi: “Şu an altıncı dalganın çıkış kolundayız. Öbür ülkeler tedbirleri kaldırırken ‘Salgın bitti, maskeleri çıkarın. Rahat rahat dolaşın’ iletileri vermezken Türkiye’de direk Sıhhat Bakanı’nın ağzından ‘salgın bitti’ bildirisi verildi. Aşılama esasen düşükken bu telaffuz şahısların aşı olmasını engelleyen bir hal da oldu. Şu saatten sonra maske tedbiri alınmaz, alınsa da halk bu tedbire uymaz.”
‘BİZE İNANAN BİREYLERE FERDÎ TEDBİRLERE DEVAM EDİN DİYORUZ’
Sağlık Bakanlığı’nın tersine kendisini takip eden, fikirlerini önemseyen bireylere maske kullanımı ve aşı daveti yaptığını belirten Ceyhan, “Kapalı ortamlarda maske takın, toplumsal arayı koruyun. Eski alışkanlıklarımız olan sarılma, tokalaşma ve öpüşme aksiyonlarını bırakın. Ve en değerlisi aşı olun. Biz söylüyoruz ancak devlet siyaseti bu tedbirleri kaldırmak halinde olunca lakin bize inanan insanları etkileyebiliyoruz. Korona virüsü yeni varyantlar ürettiği sürece bu durumu zelzele olarak tanımlayabiliriz. Altınızda fay sınırı durduğu sürece tedbir almanız, tehlikenin farkında olmanız lazım” uyarısı yaptı.