Seyahat hareketlerinin üzerinden dokuz yıl geçti lakin tesirleri hala sürüyor Daha birkaç ay evvel yıllardır Escort Güngören kent cürümlerine karşı çaba eden ve Seyahat hareketlerine sahip çıkan Mücella Yapan Can Atalay ve Tayfun Kahraman ın da ortalarında bulunduğu 8 kişi Seyahat Davası kapsamında 18 er yıl mahpus Güngören Escort Bayan cezasına çarptırılarak cezaevine gönderildi Geçen dokuz yılda yaşananları Taksim Meydanı nın değişen çehresini Seyahat Parkı nın son durumunu TMMOB Mimarlar Odası Genel Lideri Eyüp Muhçu yla konuştuk
Seyahat aksiyonlarının hiç Güngören Escort bitmediğini varlığını daima sürdüreceğini lakin birebir halde tekrarlanmasını beklemenin gerçek olmadığını söyleyen Muhçu Farklılıkların bir ortada olması kardeşlik barış demokrasi özgürlük eşitlik ve adalet talepleri Gezi yle birlikte topluma yerleşti Bütün örgütlenmeler devlet kurumları ve lokal idareler Gezi nin yarattığı kültürel ortamı toplumsal şuuru dikkate almak zorunda Yoksa varlıklarını sürdürmeleri mümkün değil dedi İktidarın millet bahçesi fikrinin Gezi nin yarattığı farkındalığa karşı geliştirilen bir proje olarak ortaya çıktığını vurgulayan Muhçu Millet bahçelerinin rant aracı olarak kullanıldığını var olan parkların yapılaşmaya açıldığını ya da bir ekip güç odaklarının bu alanlara çöktüğünü söylememiz mümkün diye konuştu
Seyahat hareketlerinin üzerinden yıllar geçti Bu müddette Taksim Meydanı nasıl değişti Nasıl değerlendiriyorsunuz
Taksim Meydanı Cumhuriyet in en değerli sembolik meydanlarından biri Süreç içinde Cumhuriyet demokrasi ve emek meydanı olarak anılmaya başlandı Atatürk Kültür Merkezi Cumhuriyet Anıtı Seyahat Parkı ve etrafındaki tarihi doku bu meydanın birer değeri AKP anlayışına bağlı yeni rejim inşası sürecinde Atatürk Kültür Merkezi nin yerine AVM ve gibisi işlevde bir yapı yapılması Seyahat Parkı na olmayan Topçu Kışlası nın inşası meydanın özelliklerinin büsbütün ortadan kaldırılması manasına gelen Taksim Yayalaştırma Projesi üzere teşebbüsler gündeme geldi Bunun üzerine meslek örgütleri sendikalar sivil toplum örgütleri ve siyasi partilerin de dayanağıyla Taksim Dayanışması oluşturuldu Taksim Meydanı nın kıymetleriyle korunması bu kıymetleri ortadan kaldıracak teşebbüslerin durulması maksadıyla demokratik yansılar ortaya koyuldu hukuksal teşebbüsler başlatıldı Buna rağmen bilhassa iktidarın baskıcı tavrı ve teklifleri dikkate almayan yaklaşımı nedeniyle Haziran 2013 te yüz binlerce yurttaşımız Taksim Meydanı na çıktı Daha sonra Türkiye de 10 milyona yakın kişi yaşadıkları kentlerin meydanlarına çıkarak taleplerini lisana getirdi
GEZİ NİN BAŞARISI
Seyahat direnişinden sonra geçen 9 yıllık müddette AKP nin gayelerine ne ölçüde ulaşabildiğini ya da ulaşamadığını anlamak için Taksim Meydanı ndaki fiziki müdahaleleri incelemek gerek Bu kapsamda Seyahat direnişi sonrası Seyahat Parkı ndaki yıkım süreçleri durduruldu ve hatta İBB nin ağaçlandırma üzere bir ekip teşebbüsleri de kelam konusu oldu AKM ile ilgili hukuksuz bir heyet kararı oluşturularak anıtsal yapı yıkıldı yerine kültür merkezi artı bir kadro ticari yerleri da barındıran yeni bir yapı yapıldı Bu yapıda bilhassa AKM nin Taksim Meydanı na bakan cephesinin korunması koşulunun getirilmesi bir manada değerliydi Bütün olarak yapının yıkılması ve yerine öteki işlevlerle bir bina yapılması öngörülürken binanın ön cephesi korunarak bir kültür binası inşa edildi Bu da Gezi nin AKM yle ilgili en değerli başarılarından biri Taksim Meydanı nın bitişiğinde bulunan boşluk alanda mescit yerine bir cami inşası uzun müddettir iktidarın gündeminde olan hususlardan biriydi
MEYDAN DEĞELERİNİ YİTİRDİ
Tekrar kelam konusu kentsel sit alanında yeni yapı yapmak mümkün değilken atanmış şura kararlarıyla burada bir cami yapıldı Yayalaştırma projesi ismi altında yapılan müdahaleler Seyahat direnişi sırasında durduruldu ve buna ait yeni inşaat süreçleri kelam konusu olmadı Seyahat Parkı na Topçu Kışlası nın yapılması durdurulmuş olsa da bu hususun Erdoğan tarafından vakit zaman gündeme getirilmesi dikkatle izlenmesi gereken bir bahis Yapılan müdahalelerle Taksim Meydanı nın bedellerini kıymetli ölçüde kaybettiğini ne yazık ki görebiliyoruz AKM nin yeni hali Hem Taksim Meydanı nı hem etraftaki tarihî dokuyu olumsuz formda etkileyen cami inşaatının yapılması ve Seyahat Parkı nda yaşanan süreçler Taksim Meydanı nı kıymetli ölçüde tahrip etti Meydanın sembolik özelliği büsbütün ortadan kalkmasa da karma kaotik bir meydan ortaya çıktığını söylememiz mümkün
KAZANAN PROJEYE TENKİT
Taksim yayalaştırma projesini gördünüz Sizce Taksim Meydanı nasıl düzenlenmeli
İBB nin yeni idaresi İstanbullulara Taksim Meydanı nı muhafaza ve yaşatma kelamı vermişti Seçimlerden sonra Taksim Meydanı Kentsel Tasarım Yarışı gündeme getirildi İvedi yapılan yarış 13 Kasım 2020 de sonuçlandı Müsabakaya katılan projelerin Taksim Meydanı nın cumhuriyet özgürlük ve demokrasi meydanı nitelikleriyle bağdaşmayan meydanın tarihi ve doğal topoğrafik özelliklerini korumayan etrafla kâfi ve hakikat bağ oluşturmadığı üzere olan bağlantıları de olumsuz etkileyebilecek bir kadro konular içerdiğini söylememiz mümkün Kazanan proje ise bütün bu ortak özelliklerin yanı sıra meydanı bir yeşil alan park alanı olarak görüyor meydan özelliğini ortadan kaldıran bir kadro müdahaleler yapılmasında sakınca görmüyor Bilhassa meydanın ortasına bir obruk açılması meydanın altının boşaltılması meydan üzerinde bir kadro donatıların tasarım anlayışı etrafında pozisyonlandırılması üzere müdahaleler meydanın tarihi bedelleriyle birlikte korunması ve geliştirilmesini sağlamıyor Bu projenin uygulanmasıyla ilgili bir kadro adımlar atılmaya hazırlanılırken Seyahat Parkı nın ne olduğu belgisiz bir vakfa verilmesi ve yetkinin İBB nin elinden alınması üzere hem hukuksuz hem de antidemokratik bir müdahaleyle karşılaştık Bu müdahaleler sonrası Taksim Meydanı yla ilgili şimdiye kadar atılmış rastgele bir adım kelam konusu değil
YEŞİL ALANLARA ÇÖKÜYORLAR
Seyahat hareketlerinin 9 yılında dönüp geriye baktığınızda sizce direnişin kent açısından en büyük kazanımı ne oldu
Elbette Gezi nin taleplerinin yerine getirildiğini ve karşılandığını söylememiz mümkün değil Bununla birlikte Gezi nin iktidarın kente müdahaleleri konusunda kıymetli tesirleri olduğunu söyleyebiliriz Pek çok plan oluşturulurken kente yeşil alan kazandırıyoruz telaffuzunun öncelenmesi dikkat çekiyor Bununla birlikte kentin ne ölçüde yeşil alan kazandığı bir soru işareti Taksim Meydanı üzerinden mevzuyu ele aldığımızda AKM nin cephesinin ve kültür yeri özelliğinin korunması Gezi nin bir kazanımıdır Seyahat Parkı nın park olarak varlığını sürdürmesi en kıymetli kazanımlardan biridir Taksim Meydanı Seyahat Parkı ve Dolmabahçe vadisini kapsayan bölgede iktidarın öngördüğü müdahaleleri istediği üzere yapamadığını Gezi nin yarattığı etkiyi bir biçimde dikkate almak zorunda kaldığını söyleyebiliriz Millet Bahçesi fikri Gezi nin yarattığı farkındalığa karşı geliştirilen bir proje olarak ortaya çıktı Tekrar de millet bahçelerinin rant aracı olarak kullanıldığını var olan parkların kent boşluklarının muhakkak ölçüde yapılaşmaya açıldığını ya da bir kadro güç odaklarının bu alanlara çöktüğünü de söylememiz mümkün
KIŞLA ISRARINI YAKINDAN İZLİYORUZ
İktidarın Taksim ısrarının sürmesini ve Seyahat aksiyonlarını daima gündeme getirmesini nasıl değerlendiriyorsunuz
Seyahat direnişi ile birlikte iktidarın gücünün sınırsız olmadığı her istediğini topluma kabul ettiremeyeceğini görüldü Bunu düzeltmek için iktidar daima baskılar uyguladı Seyahat Parkı na Topçu Kışlası nın yapılmasının tekrar gündeme getirilmesi Türkiye deki demokratik toplumsal hassaslıkların yok sayılması Seyahat sürecinin dikkate alınmaması hukuk mimarlık ve şehircilik normlarının yok sayılması manasına gelecektir Bu süreci yakından izlemekteyiz Mümkün gelişmeler karşısında her türlü demokratik teşebbüslerin sürdürülmesi ve hukuksal teşebbüslerde bulunulması gündeme gelecektir
İNTİKAM ALIYORLAR
Seyahat Davası ve arkadaşlarınızın tutuklanması hakkında ne düşünüyorsunuz
Seyahat direnişi sonrası açılan davalar yürütülen soruşturmalar ülkemizin demokrasi ve hukuk tarihine sürülen kara bir leke olarak anılacak Talimatlı soruşturma ve açılan davalara karşın başlangıçta soruşturmalar sonuçsuz kalmış açılan davalarda beraat kararları verilmişti Daha sonra Saray ın talimatıyla mahkemenin verdiği beraat kararına itiraz edilmesi ve akabinde hukuksal evrak olmadan sürdürülen dava süreçleri sonrasında 25 Nisan tarihinde 8 şahsa cezalar verilmesi bağımsız yargıya indirilen açık bir darbe Mücella Yapıcı nın Can Atalay ın Tayfun Kahraman ın ve başkalarının kanıt olmadan tüzel bir doküman olmadan 18 yıl mahpus cezalarına çarptırılması elbet beklenen bir durum değildi Arkadaşlarımızın tutuklamaları iktidarın kin ve intikam hisleriyle hareket ettiğini çok açıkça ortaya koymaktadır Bağımsız bir yargının belge bilgi olmadan bu kararı vermesi mümkün değil Kararın Saray talimatıyla alındığı ve yargıya indirilen bir darbe olduğu bir gerçek
SEÇİM HAZIRLIKLARI
İktidarın Gezi’yi itibarsızlaştırmak için yargılama süreçlerini bir araç olarak kullandığını biliyoruz Arkadaşlarımızı ve Gezi yi karalamak suçlamak itibarsızlaştırmak için ağır bir propaganda yapılıyor İktidar Seyahat üzerinden çözülmekte olan tabanını bir ortada tutmak istemektedir Yargı kararına zamanlama açısından baktığımızda ise seçim sürecinde bir başlangıç noktası olarak Seyahat tutuklama kararlarının alındığını kıymetlendirmek mümkündür Gerçekten kısa bir mühlet sonra ana muhalefet partisinin İstanbul vilayet liderine ceza verilmesi akabinde bir grup yargılamaların gündeme gelmesi TBMM de çok sayıda milletvekilinin vekilliğine son verilmesi için teşebbüslerde bulunulması HDP nin kapatılma davası ve pek çok hususun gündemde olması seçim sürecinde iktidarın aldığı bir tavır Buna bağlı olarak ısrarla ve baskıyla gerçekleştirmek istediği bir ekip uygulamalar olduğunu söylememiz mümkün
ETKİSİ DAİMA SÜRECEK
Seyahat aksiyonlarının yıl dönümünde bir bildiriniz var mı
Seyahat ülke tarihinin en kıymetli en onurlu en büyük direnişlerinden biri Milyonlara mal olan bir direniş Gezi nin sönümleneceği Gezi nin yarattığı tesirlerin ortadan kalkacağı argümanları yersiz Seyahat toplumsal toplumsal kültürel bir tesir yarattı Pek çok kuruluş siyasi parti ve hatta iktidar Seyahat gerçeğini dikkate alarak kimi kararlarını alıyor ya da gelecek programlarında Gezi yi dikkate almadan rastgele bir adım atmamayı öngörüyor Gezi nin gelecekte birebir biçimde tekrarlanmasını beklemek hakikat değil Bununla birlikte Gezi nin toplum üzerinde kalıcı tesirinden kelam edilmeli Farklılıkların bir ortada olması kardeşlik barış demokrasi özgürlük eşitlik ve adalet talepleri topluma yerleşti Bu fikirler siyasetin kuruluşların her türlü toplum örgütlenmelerinin hatta devletin geleceğini etkileyebilecek niteliklere sahip Gelecekte bütün örgütlenmeler devlet kurumları ve mahallî idareler Gezi nin yarattığı kültürel ortamı toplumsal şuuru dikkate almak zorunda Bunu almazlarsa varlıklarını sürdürmeleri ve öngördükleri programları gerçekleştirmeleri mümkün olmayacak Seyahat bitmedi Seyahat varlığını sürdürecek
MUAHALEFET İÇSELLEŞTİRMELİ
Bu çerçevede toplumsal muhalefetin Gezi yi içselleştirmesi gerek İktidar açısından bakınca da toplumun geleceği ile ilgili alacakları kararlarda daha dikkatli olmak zorundalar Ayrıyeten Seyahat sürecinde iktidarın buyruğuyla uygulanan polis şiddeti sonrasında kaybettiğimiz beşerler için adalet işlemedi Şiddet buyruğunu verenler can kayıplarına neden olanlar gelecekte kesinlikle yargılanacaklarını ve adaletin geç de olsa yerine getirileceğini asla unutmamalı