Namık Alkan
Siyaset bilimci Doç Dr Acar Kutay seçimler yaklaşırken iktidar ve muhalefetin durumunu kıymetlendirdi Altıntepsi Escort Bayan Kutay iktidar değişikliğini getirecek ve Türkiye de bir değişim ve dönüşüm sürecinin önünü açacak olanın AK Parti nin iktisat başta olmak üzere Türkiye nin problemlerini çözecek siyasi aktör olarak görülmesinden Altıntepsi Escort uzaklaşması olduğunu söyledi AK Parti ve Erdoğan a verilen dayanağın ekonomik kriz sürecinde hayli aşındığını ve MHP nin oylarında da büyük bir düşüş olduğunu kaydeden Kutay Buradan dönüş sıkıntı görünüyor Escort Altıntepsi dedi
‘KILIÇDAROĞLU NUN ADAYLIĞINI ERDOĞAN KARŞISINDA ALABİLECEĞİ TAKVİYE BELİRLEYECEK’
Muhalefetin adayı olarak CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu nun ismi son periyotta öne çıkıyor Lakin ‘Altılı Masa’ bileşenlerinde Kılıçdaroğlu ismine şerh olmamasına rağmen Kazanabilir mi tasasının devam ettiği konuşuluyor ‘Altılı Masa’da olduğu söylenen bu tasada sizce haklılık hissesi var mı
Böyle bir kaygı yalnızca ‘Altılı Masa’ bileşenlerinde bulunmuyor Kimi müellifler ve akademisyenler de Kemal Kılıçdaroğlu nun Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanacak en güçlü aday olduğu konusunda tasalarını lisana getiriyor Gerçek şu ki şu an Meral Akşener Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş ortasında sayın Erdoğan karşısında en az takviyesi alan sayın Kılıçdaroğlu
Kılıçdaroğlu en güçlü muhalefet partisi olması ve şu ana dek muhalefet bileşenlerini bir ortada tutmak için üstlendiği yapan tavır nedeniyle aday olmayı ziyadesiyle hak ediyor ‘Altılı Masa’ bileşenleri de bu nedenle kendisinin mümkün adaylığına şu etapta açıkça karşı çıkmıyor Lakin Kılıçdaroğlu nun adaylığının gündemde olduğu bir devirde Ali Babacan ın ortak adayda uzlaşma sağlanamazsa doğal olarak partisinin cumhurbaşkanı adayı olacağını açıklaması da Kılıçdaroğlu nun mümkün adaylığını dayanaklar bir açıklama üzere durmuyor Basına yansıdığı kadarıyla Ahmet Davutoğlu nun da Kazanabilir mi tasasıyla Kılıçdaroğlu nun adaylığı konusunda çekimser olduğu biliniyor
İYİ Parti yi başka bir yerde tutarsak sağda konuşlanan partiler Kılıçdaroğlu nun adaylığına sadece kazanma potansiyelini öne sürerek çekimser yaklaşmıyor Bu çekimserliğin kıymetli bir nedeni de CHP li bir adaya dayanak vermekten kaçınmak Bu partiler özdeşlik kurdukları muhafazakâr seçmenin CHP aksiliğini önemsiyor görünüyor Bu zıtlık hala devam ediyor mu ya da ne kadar güçlü bilemiyoruz Lakin söylemsel seviyede de olsa bir mit olarak yerleşen CHP tersliği sağ siyaseti etkilemeye devam ediyor Bu bağlamda Meral Akşener in tavrı öbür sağ partilerden farklı Akşener CHP ile kurulan işbirliğini devam ettirmekte kararlı Akşener muhafazakâr seçmenin Alevi olması nedeniyle Kılıçdaroğlu nu tercih etmeyeceği gündeme geldiğinde çok net ve güçlü bir refleks göstererek Kılıçdaroğlu na dayanak verdi Siyasete yerleşen mitler ve yerleşik kalıplar bu şekil çıkışlarla dönüşebilir
Bu kaideler altında Kılıçdaroğlu da kendi adaylığını dayatıyor üzere görünmekten şu ana dek kaçındı Bu tavır kendisinin çizmek istediği güçlü önder profiliyle de uyumlu Kılıçdaroğlu uzlaşmacı tavizkar uzlaşmacı ve birleştirici bir önder imajı veriyor Bu tavır Türkiye de son yıllarda giderek artan toplumsal kutuplaşmayı aşmak için gerçek olan tavır Bu yüzden Kılıçdaroğlu uzlaşı ile gösterilen bir aday olmayı tercih edecektir Adaylığını ‘Altılı Masa’ başkanlarının ortak açıklanmasıyla ilan etmek isteyecektir
Ancak Kılıçdaroğlu nun adaylığının daha doğrusu ‘Altılı Masa’nın ortak adayının son ana dek açıklanmayacağını düşünüyorum Adayı en son olarak kamuoyu araştırmalarında Erdoğan karşısında alabileceği dayanak belirleyecek
‘MUHALEFET PARTİLERİ ORTAK HAREKET ETMEK ZORUNDA’
Muhalefet nasıl bir seçim stratejisiyle kazanır Cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda daha çok ortak adaylık konuşuluyor Ancak burada HDP nin de tavrı değerli Muhalefetin Erdoğan ı mağlubiyete uğratmasının sırrı nerede yatıyor
Yeni seçim kanunu büyük partilerin terk edilen sisteme nazaran daha fazla milletvekili çıkarmasının önünü açıyor Bu nedenle parlamento seçimlerinde daha fazla milletvekili kazandıran strateji tek bir parti listesi altında seçime girmek Bu üç türlü gerçekleştirilebilir Birincisi tüm seçim bölgelerinde bir parti ismi altında CHP ya da DÜZGÜN Parti seçime girmek İkincisi güçlü oldukları seçim bölgeleri göz önüne alınarak birtakım vilayetlerde CHP birtakım vilayetlerde de UYGUN Parti altında liste oluşturmak Üçüncüsü ise hem CHP hem de YETERLİ Parti nin güçsüz olduğu bölgelerde ittifak içinde oy potansiyeli bu partilerden daha yüksek olan parti üzerinden liste oluşturmak
Siyaset bilimci Prof Dr Tanju Tosun unun seçim kanununda değişiklik yapıldığı periyotta farklı ittifak senaryolarını karşılaştırdığı hesaplamalara bakarsak muhalefet için parlamento seçimlerinde en çok milletvekili çıkarmasını sağlayacak üçüncü strateji Öteki bir söz ile bu karşılıklı geri çekilme stratejisi ‘Altılı Masa’nın bir seçim bölgesindeki en güçlü ya da oy potansiyeli en yüksek parti üzerinden ortak bir liste hazırlayarak seçime girmesi
Aritmetik hesaplamalarda en güzel strateji olarak görünse de tek parti listesinden ortak liste hazırlamanın önünde önemli maniler bulunuyor Öncelikle tek bir parti çatısı altında ortak liste hazırlanacaksa bu parti CHP olacaktır CHP idaresi tabanı ve seçmeni diğer bir parti altında seçime girmeyi kabullenemez Lakin birtakım bölümlerdeki malum CHP fobisi bunun önünde pürüz Kendisini sağcı olarak tanımlayan ve muhafazakâr diye betimlediği bir kümesi temsil etme teziyle siyaset yapan partiler CHP amblemi altında seçime girmekten kaçınacaktır Bununla birlikte parlamento seçimlerinde ortak hareket etmenin önündeki başka bir pürüz yeni kurulan partilerin tek başlarına seçime girerek kurumsallaşma süreçlerini olgunlaştırmak istemesi Hakikaten Ali Babacan seçimlere kendi parti ve logosuyla gireceklerini açıkladı
‘MUHALEFETİN HDP NİN DAYANAĞINA MUHTAÇLIĞI VAR’
Buradan sorunuzun ortak adaylık ile ilgili kısmına geçersek ‘Altılı Masa’nın seçimi kazanabilmek riske atmamak için Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ortak adayla girmeyi planladığı konuşuluyor Parlamento seçimlerine kıyasla Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ortak bir aday üzerinde uzlaşmak daha kolaymış üzere görünse de ortak aday üzerinde ittifakın tüm bileşenlerini tıpkı anda ikna etmek kolay olmayacak Sayın Kılıçdaroğlu nun adaylığı ile ilgili sorduğunuz soru da bununla ilgili
HDP nin tavrı kıymetli 6 lı ittifak dışında kalan muhalefetin mecliste anayasal değişiklik yapabilecek çoğunluğu elde etmesi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri ikinci tipe kaldığı takdirde de çoğunluğu elde edebilmesi için HDP nin dayanağına muhtaçlığı var
Özetle muhalefet partileri tek başlarına AK Parti MHP yi geçemeyecekleri için ortak hareket etmek zorunda Tıpkı vakitte Türkiye yi yönetebilecek kapasiteye haiz olduklarına dair seçmeni ikna etmeleri gerekiyor Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni nin imzalanması ve ‘Altılı Masa’nın geçiş sürecinde yapacağı yasal düzenlemeler ve ıslahatlar üzerinde ayrıntılı biçimde çalışması bu açıdan değerli
‘SOLCU TOPLUMSAL PROJELERE NASIL BAKTIKLARI PEK BİLİNMİYOR’
Bununla birlikte kimi çekincelerimi eklemek istiyorum Öncelikle koalisyon halinde hareket etmek muhalefetteyken gerekli olsa da iktidarı koalisyonla paylaşmanın birtakım kesitlerde olumsuz bir algısı var AKP yi iktidara getiren ve iktidarda tutan telaffuzlardan biri koalisyon hükümetlerinin istikrarsızlıkla özdeşleşmesiydi Bu algı devam ediyor mu yoksa AKP nin son periyottaki performansı sonrası azaldı mı araştırmak gerekiyor İkincisi ‘Altılı Masa’ kapsayıcı lakin tüm muhalefeti farklı ses ve siyasi projeleri temsil etmiyor Millet ittifakı sağ partiler artı CHP nin ittifakı HDP ve öteki sol kümeler ittifaka dahil olmasa da Türkiye nin geleceği üzerine konuşurken bu kümelerle nasıl irtibat kurulacağı ve solcu toplumsal projelere nasıl baktıkları pek bilinmiyor CHP son periyotta neoliberalizm eleştirisi ve toplumcu iktisat siyasetleri planları geliştirerek en azından sol içinden konuşmaya da çaba ediyor Öteki partiler ise onarım sürecinden AK Parti nin altın yıllarına dönüşünü algılıyorsa CHP nin kamucu ve tekrar bölüşüm projeleri bir sağ blok içinde nasıl uygulayacak Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem inşa edilirken gelir adaletsizliği ve işsizliğe nasıl deva bulunacak ve aşikâr başlı kümeler başta olmak üzere karşı sermayeye verilen ödünler nasıl geri alınacak işçi kesim nasıl güçlendirilecek
‘ERDOĞAN NIN ÖNCELİKLE EKONOMİYİ DÜZELTMESİ GEREKİYOR’
AK Parti nin oylarının giderek düştüğü ortak bir kıymetlendirme olarak kabul görüyor Erdoğan ın bu gidişi aksine çevirecek atılımları neler olabilir Giderek artan bir gerginlik sertleşme ve 7 Haziran 2015 seçimleri sonrası yaşanan süreç tekrarlanabilir mi
Önümüzdeki devirde ne olur bilemeyiz lakin AKP Genel Lideri Erdoğan ın oylarını tekrar yükseltebilmesi için öncelikle ekonomiyi düzeltmesi gerekiyor Bu da pek mümkün görünmüyor AKP bir yandan iktisatta bir toparlanma beklentisi içerisinde Öte yandan başarısızlığı ispatlanmış siyasetlerde ısrar ediyor Erdoğan yüksek enflasyon alım gücündeki düşüş ve işsizlik üzere problemleri küresel seviyede yaşanan sürecin bir uzantısı ve dış güçlerin döviz kurunu manipüle etmesinin bir sonucu olarak görüyor Bir manada siyasetlerin istenen sonucu vermediği yerde retorik ve telaffuzun gücü devreye giriyor Erdoğan ve AKP MHP dış güçlerin iktisada müdahalesine vurgu yaparak iktisattaki durumu Türkiye nin bekası telaffuzuna dahil etmeye çalışıyor Lakin bunun pek işe yaramadığı görüldü Ekonomik meseleleri dış güçlere bağlamanın AKP seçmeni dışında bir alıcısı yok Orada da çözülmeler olduğu AKP nin ekonomiyi uygun yönetemediği üzere bir algının AKP seçmeninde de yayıldığı görülüyor Erdoğan ın kaybettiği takviyesi geri kazanmak için elinde çok fazla bir araç da yok zira AKP son devrinde dozu giderek artan güvenlikçi muhafazkar siyasi telaffuzuyla dar bir seçmen kitlesine hitap ederek iktidarda kalmaya çalışıyor
Burada da güvenlikçi siyasetler vasıtasıyla gündemde tutulan beka söylemi devreye giriyor Beka söylemi AKP nin MHP ile kurduğu ittifak sonrası Türkiye siyasetine yerleşti Güvenlikçi siyasetlerin ulaşabileceği kitle iktisattaki dış güçler vurgusunun bilakis daha geniş Beka üzerinden konuşmak Erdoğan a siyası partiler ve ideolojik ayrışmaların üstünde siyaset yapma imkânı veriyor Lakin beka telaffuzunun de gelip dayandığı bir hudut var
Cumhurbaşkanı Erdoğan ilan ettiği Suriye operasyonunu gerçekleştirmedi Kuşkusuz bunda bölgedeki aktörlerin Rusya ABD ve İran ın da olumsuz tavrı değer taşıyor Seçimlere gerçek böylesi büyük operasyonlar yaşanabilir mi ve bu operasyonlar seçimleri nasıl tesirler
Böyle bir operasyon gerçekleşir mi bilemiyorum Öteki yandan seçimlere bu üslup bir operasyon sürecinde girmek Cumhurbaşkanı Erdoğan a verilen takviyesi biraz arttırsa da bunun seçimi kazanmasına yetecek seviyede bir artış olacağı oldukça kuşkulu
‘KILIÇDAROĞLU NUN ADALET ARAYIŞINI ROBOSKİ DE SÜRDÜRMESİ ÇOK ÖNEMLİ’
Türkiye 20 yıllık AK Parti hükümetleri devrinde bugüne kadar görmediği bir ekonomik kriz yaşıyor Geniş halk kitleleri giderek fakirleşiyor Siz bu krizin AK Parti yi seçimi kaybettirecek bir tesir yapabileceğini öngörüyor musunuz Öte yandan iktidar değişiklikleri için ekonomik krizler tek başına kâfi bir münasebet olabilir mi
İktidar değişiklikleri için yalnızca ekonomik kriz kâfi olur demek yanlış olur Seçmenin partisiyle kurduğu bir bağ var ve bunu görmezden gelemeyiz Bu bağ önderin karizması kimlik ve ideoloji vs üzerinden kuruluyor ve kolay aşınmıyor Bu bağ üzerinden seçmen partisini kolay terk etmiyor ve partisine sıkıntı günlerinde kredi var AKP ye dönersek bir kısım seçmenin partisine verdiği kredi artık tükenirken bir kısım seçmenin ise Erdoğan ve AKP ye en azından şu etap şartsız bir kredi vermiş üzere görünüyor Bu dayanak MHP ittifakıyla AKP ye parlamentoda salt çoğunluğu sağlamalarına yetmese de AKP hala birinci parti ya da birtakım araştırmacılara nazaran az bir farkla birinciliği CHP ye kaptırmış durumda
İktidar değişikliğini getirecek ve Türkiye de bir değişim ve dönüşüm sürecinin önünü açacak olan ise AKP nin iktisat başta olmak üzere Türkiye nin meselelerini çözecek siyasi aktör olarak görülmesinden uzaklaşması AKP nin kredisini de tüketen bu AKP nin tahlillerin değil problemlerin merkezinde görülmesi AKP ve Erdoğan a verilen dayanak ekonomik kriz sürecinde hayli aşındı MHP nin oylarında da büyük bir düşüş var Buradan dönüş güç görünüyor zira AKP nin geleceğe dair verebileceği bir umut bulunmuyor Cumhur ittifakındaki bu gerileme muhalefet bloğuna anayasal değişiklik yapabilme imkânı sağlayacak çoğunluğu elde etmenin önünü açtı
CHP önderinin ‘helalleşme’ siyaseti gereği Roboski’yi ziyaret etmesini nasıl pahalandırmak gerekir Bu ziyaretin Kürt seçmen üzerindeki tesirleri neler olabilir
Kılıçdaroğlu nun adalet arayışını Roboski de sürdürmesi çok kıymetli AKP giderek kısmi bir seçmen kitlesine yaslanmaya çalışırken CHP ise toplumun farklı kesitlerinin yaşadığı adaletsizlikleri gündeme getirerek ve iktidara geldiğinde bunlara tahlil bulacağını belirterek siyasi tabanını genişletmeye çalışıyor Bugüne dek sağ muhafazakâr seçmendeki CHP alerjisini aşma arayışlarının Kürt seçmenle diyalog kurmadan daha baskın olduğunu gördük Demokratik toplumun inşası da farklı bölümlerin konuşabiliyor olmasından birbirleriyle empati kurabilmelerinden ve tüm kısımlar ismine hak aramasından geçiyor