Hüseyin Bul
‘Yediler Teknesi’, Abdullah Aren Çelik’in ‘Kandan Adam’dan sonraki yeni romanı. Çelik, burada da ‘Kandan Adam’ romanında olduğu üzere geçmişin peşine düşüyor. İnsanların geçmişteki günahlarını paka çekmek, vicdan denilen tanrısal terazisini istikrarda tutmak yahut istikrara getirmek için kendini var eden artı-eksi kutup başlarında dolaşan ruhunu bir nebze de olsa yatıştırmak için vakit ve yer üzerindeki müdahalelerini husus ediniyor. Müslümanların Şafii mezhebine nazaran bir cenazenin defin edilebilmesi için en az yedi kişinin olması gerekliliğinden yola çıkan muharrir, romanı da bu izlekte oluşturuyor.
Marangoz Eyüp, etrafında sevilen sayılan biridir. Uzun müddettir bu işi yapmamasının iki sebebi vardır; yaşı ve marangozhanesinin tabanındaki ırmaktan insanları parayla karşıya geçirmesi. Ülkesinden kaçanlar, daha güzel bir ömür hayali kuranlar ve en çok da ‘büyük savaştan’ kaçan göçmenlerdir müşterileri.
PANDORANIN KUTUSU
Romanın omurgasını ne kadar on kısım altındaki üçüncü kişi anlatımları oluşturuyor üzere görünse de, yedi günden oluşan günlükler ve romana katılan karakterlerin ben anlatıcıyla oluşturdukları her biri başkasından ‘kederli’ öyküleri mevcut. Marangoz Eyüp, Siderya’daki birçok kişi üzere oğlunu arayan bir babadır. Bir gün ziyaretine gelenler ellerine bir kutu tutuşturup kapılarının önüne de oğlunun ayakkabılarını koyarlar. Bunun manası aşikardır. Ancak kutunun içinde ne olduğunu muharrir okuyucuya karşı ketum davranarak uzun mühlet saklar. Pandora’nın Kutusu simgesi okuyucuya belletilirken, ortaya saçılacak geçmişe dair günahlar konusunda da ‘günahlarınızla yüzleşmeye hazır olun’ iletisi vermeyi ihmal etmiyor.
Siderya’da sıkıyönetim ismi altında sokağa çıkma yasaklarıyla insanların hayatlarına müdahale edilip kısıtlamalarla açık ceza konutunu andıran bir tertip karar sürmektedir. Bunun müellifi Siderya’nın orta yerine kocaman bir göz üzere dikilen kuledir. Kulenin işgal kuvvetlerini temsil etmesinin en büyük göstergesi yerli halkın kule kuvvetlerinden öbür bir lisanda konuşmasıdır. Sokak ortasında her gün gençler infaz edilerek halkın üzerine kaygı salınmaktadır. Bu endişe ikliminde marangoz Eyüp kendisi dâhil altı şahıstan oluşan mürettebatla ölen insanların kemiklerinden inşa edilmiş bir kayıkla Arın Irmağı’nı geçip ölenlerin ruhlarını araftan kurtarmayı planlar. Bunun için yedi şahsa gereksinim vardır ve buna karşın seyahate çıkmaya karar verir, zira çektiği azaptan bir an evvel kurtulmanın yolunun bu olduğunu düşünür. Altı kişi olmaları yetmiyormuş üzere tipiyle, fırtınayla uzunlukları on metreyi aşan dalgaların altında, kızgın Arın Irmağı’nın ortasında onları bekleyen öteki bir sürpriz daha vardır.
BÜYÜLÜ GERÇEKÇİLİK
Okuyucuyu vaktin ve yerin dışına çeken, kullandığı lisanın büyüsel tesiri romanın tamamına sirayet etmiş. Masalsı formu gerçek kılan, gerçeği masala çeviren telaşsız yalın anlatımıyla karakterlerdeki zımnî ve açık ıstırapları ustalıkla birbirine iliştiren katmanlı bir roman ‘Yediler Teknesi’. Birçok göndermesi olan, okuyucunun belleğinde simgeleşen tarihi olayları adeta Nuh’un Gemisi’nin kamarasında yine yaratırken sorular soran, derin tahlilleri olan bir roman.
Oğulları kaybolan derbeder babaların, kaybolan çocuklarının peşinden kendi karanlığında eriyip giden annelerin, aha uygun bir hayat umuduyla denizlerde boğulan göçmenlerin, ruhunu temizlemek için vicdanın sesine kulak kabartanların, dünyanın gözü önünde kara bakışlı, kara vicdanlı barbarların uygun adım yürüyüşlerinin, yağmalayışlarının ve umudun, ışığın, direncin ve müziğin, armonin, dostluğun, şefkatin ve tabiatın beşere seslenişinin, insanı koruyuşunun, ihtarının romanı…
TÜRKİYE HALKLARININ BELLEKSİZLİĞİ
Karanlıktan, cehennemden, bataklıktan kurtulmak için umut tacirlerine inanmaktan öbür devaları olmayan insanların, acılardan kaçarken birbirlerinin yaralarını sevgiyle sarmalarını lezzetli ve dokunaklı bir derinlikte/duyarlılıkta işleyen muharririn kahramanlarını hudutlardan geçirirken de, askerlerden saklarken de elinde tek bayrak vardır; kullandığı lisan. Hiçbir gücün merkezine girmeden, tesirinden kalmadan yeni birçok merkezle oluşturur romanı. Önyargıların ortasında çaresiz kalan ‘ötekilere’ şefkatle mikrofon tutarak kalbi kuruyan karakterlerin olumlu tarafta değişebileceğini göstererek düz karakterlere hayatın girdapları karşısında yardımda bulunur.
Adeta yedi günde Ortadoğu tarihini özetleyen, hatırlatan epey sert bir roman birebir vakitte ‘Yediler Teknesi’. Arzuhalcinin unutkanlığıyla Türkiye halklarına serzenişte bulunurken, adım başı sahipsiz mezarların olması karşısında, müellifinden aydınına kör ve sağır taklidi yapan herkese yanı başınızda neredeyse 40 yıldır devam eden bir savaş var ve siz börtü böceğin peşindesiniz demeye getiriyor.