ANKARA – Sedat Peker, yayınladığı yedinci görüntüde faili meçhul cinayetlere ait savları lisana getirdi. Peker’in, eski içişleri Bakanı Mehmet Ağar’ın Kürt iş insanları ve gazetecileri öldürttüğü tarafındaki tabirlerinin akabinde gözler yargıya çevrildi.
Yıllardır faili meçhul cinayetlerin aydınlatılması ve faillerin bulunması için davette bulunan insan hakları örgütü temsilcilerine nazaran kelam konusu argümanların akabinde bir an evvel yargı düzeneğinin harekete geçmesi gerekiyor.
‘SOYLU’DAN BAŞLAYARAK MİSYONDAN ALMALARIN GERÇEKLEŞMESİ LAZIM’
Hata örgütü başkanı Sedat Peker’in faili meçhullere ait kelamlarının ve akabinde başlayan tartışmanın kendileri için yeni mevzular olmadığını belirten İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Genel Lideri Öztürk Türkdoğan’a nazaran bu tip durumlarda yapılması gereken her vakit muhakkak. Kelam konusu savların önemli olduğunu ve savcılık tarafından soruşturulması gerektiğini belirten Türkdoğan’a nazaran savcıların aktif bir soruşturma yapması için İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun ya istifa etmesi ya da misyondan alınması gerekiyor:
“Şu anda savcıların bu tip savları soruşturabilmeleri için savcılıkların isimli kolluğunu yapan İçişleri Bakanlığı’nın sorun çıkartmaması lazım. Savların odağında olan bireylerden bir tanesi İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun kendisi. Bu durumda İçişleri Bakanının ya istifa etmesi ya da vazifeden alınması gerekir. Bu gerekir ki adliye işini rahat yapabilsin. Burada bir sorun var. Savcılıkların rahat çalışabilmesi için evvel bu sorunun çözülmesi gerekiyor. Bakan Soylu’dan başlayarak misyondan almaların gerçekleşmesi lazım.”
‘MEHMET AĞAR DENEN BİR KİŞİ VAR VE HİÇ DEĞİŞMİYOR’
Tezlerin devlet içerisindeki yasa dışı faaliyetlerin ne kadar büyüdüğünü ortaya koyduğunu belirten Türkdoğan’a nazaran siyaset ve devletin kendi iç düzeneklerinin da harekete geçmesi gerekiyor. Cumhurbaşkanının teftiş heyetlerini ya da devlet denetleme heyetini harekete geçirmesi gerektiğini, yönetim içerisinde kapsamlı bir kontrol yapılması gerektiğini belirten Türkdoğan şunları söyledi:
“İnsan hakları alanından baktığımızda bizim için şaşırtan olmayan şeylerle karşı karşıyayız. Biz yıllardır bunları söylüyoruz. Yıllardır faili meçhul cinayetlerin çözülemediğini söylüyoruz ve gözaltında kayıplarla ilgili Diyarbakır ve İstanbul’da hareketlerimiz devam ediyor. Biz hala faillerin açığa çıkması gayretini sürdürüyoruz. Bunlar bizim için yeni hususlar değil ve bunun için de Türkiye’nin hakikat ve adalet noktasında geçmişiyle yüzleşmesi gerekiyor. Geçmişle yüzleşme süreci yaşanacak ve hakikat komiteleri kurulacak. Zira bu olaylar birbirinin devamı niteliğinde olaylar. Mehmet Ağar denen bir kişi var ve hiç değişmiyor. 80’ler, 90’lar, 2000’ler, 2010’lar ve 2020’ler. Daima birebir kişiyi konuşuyoruz. Türkiye’nin bu Mehmet Ağar olayından kurtulması gerekiyor.”
‘NİYE DAİMA TIPKI İSİMLER KARŞIMIZA ÇIKIYOR?’
İstinaf mahkemesinin, 1990’lı yıllarda faili meçhul kalan cinayetlerle ilgili davada Mehmet Ağar ve Korkut Eken’in de ortalarında bulunduğu sanıklar hakkında verilen beraat kararını bozduğunu hatırlatan Türkdoğan, “İstinaf Mahkemesi bozma kararı verdi ve Ağar hakikaten işlediği kabahatlerin hesabını yargı önünde vermek durumundadır. Ki bizim gözümüzde hatalıdır, çete reisliğinden karar giymiştir. O çetenin bir de faaliyetleri var ve yargılanıyor. O yargıda cezasızlığa son verilmesi lazım. Devletin bu tip durumlarda cezasızlığı sona erdirmesi gerekiyor” dedi.
Devletin; katliamlarla, soykırımla, darbe periyotlarıyla ve devlet içi çete yapılarıyla yüzleşmesi gerektiğini tabir eden Türkdoğan, “Şu anda devlet kendi içerisinde örneğin Fethullah Gülen örgütlenmesini tasfiye ediyor lakin kontrgerilla örgütlenmesi tasfiye edildi mi? Bize nazaran edilmedi. Bu niçin kendini daima tekrar ediyor? Devlet niçin geçmişiyle yüzleşmiyor? Niçin cezasızlık devam ediyor? Niçin daima birebir isimler karşımıza çıkıyor? Zira temel meseleler çözülmediği için daima birebir yerinde duruyor” sözlerini kullandı ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Kürt sıkıntısında siz siyasi bir tahlili amaç olarak önünüze koymazsanız bu halde bir çürümeyle karşı karşıya kalırsınız. Devletin yürüttüğü bu silahlı çatışma ve savaşın hem yürütecek beşere ve iktisada muhtaçlığı vardır. Bu da kontrgerillanın gelişmesine sebep olur. O halde en temel sıkıntı olan Kürt sorununun barışçıl tahlili önümüze koyulursa bu stil devlet içi ve devlet dışı yasa dışı yapılarla uğraş daha kolaylaşacaktır. Her şey birbiriyle ilişkili. İnsan hakları savunucuları yıllardır tıpkı şeyleri söylüyor ve maalesef bir sefer daha haklı çıktık. Tahlil çok kolay. Bu tahlili de biz bulmadık. Bütün dünya ülkeleri tahlili birebir halde buldular ve bir çatışma tahlili yaşadılar. O çatışma tahlil süreçleriyle birlikte arındılar. Devlet içerisindeki bütün yasa dışı yapılardan kurtuldular, hukukun üstünlüğü prensibini hayata geçirecek yargı yapılanmasına kavuştular. Demokrasi standartları yükseldi ve ekonomileri gelişti. Türkiye de birebir yol ve yolu pekâlâ izleyebilir. 2015’te buna çok yaklaşmıştık lakin başarılamadı ve tahlil süreci sona erdi. Tekrar silahlı çatışmalar başladı ve tekrar devlet içindeki yasadışı faaliyetlerin arttığını görüyoruz. Bu son altı yılı ayrıyeten pahalandırmak gerekiyor fakat son olanlar gösteriyor ki devlet kendini tekrar etmiş. “
‘YARGILAMALAR OYUN HALİNDE DEĞİL SAMİMİYETLE YAPILMALI’
Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Lideri Metin Bakkalcı’ya nazaran “faili meçhul” denildiğinde çok ağır acıların yaşandığı bir durumdan, süreçten, gerçek insanların varlığındaki bir durumdan kelam ediyoruz. Faili meçhullere ait hakikatin ortaya çıkarılması için geçmişte adil yargılanma süreçlerinin işletilmediğini belirten Bakkalcı, “Burada derin bir acılar var ve bu bir oyun değildir” dedi ve şunları kaydetti:
“Bugüne kadar ne yazık ki içtenlikli olarak pek çok güçlü emare var olmasına karşın hakikatin ortaya çıkartılması noktasında adil yargılama süreçleri ne yazık ki yaşanamadı. Pek birçok vakit aşımından, ortada çok önemli kanıtlar olmasına karşın kanıt yetersizliğinden bu evraklar kapatıldı. Lakin bu hakikati kapatmak manasına gelmiyor. Bu ülke bununla yüzleşemediği için gün geçtikçe tahribat daha da derinleşiyor. Nereye dokunsanız oradan buradan fışkırıyor. Bu süreçteki yaşanmışlıklar bize cezasızlığın ne derece sistematik bir durum olduğunu bir kere daha gösterdi. Bugün şu kişinin ya da bu kişinin açıklamasından bağımsız olarak zati yapılması gereken, bu acıların son bulması, onarılması, bir daha tekrarlanmaması için aktif soruşturma ve yargılama süreçlerinin başlaması ve sonuca ulaştırılmasıdır. Bu bir oyun halinde değil içtenlikli yapılmalı.”
‘SİYASİ İRADEDEN TEK CÜMLELİK DEKLERASYON GEREKİYOR’
Türkiye’de hak temelli kozmik hukuk normlarının çalıştırılması konusunda hali hazırda tasa yaşadıklarını, faili meçhullere ait yapılacak yine yargılamalarda toplumun tüm kısımlarının müdahil olması gerektiğini belirten Bakkalcı, “Bunun aksi olursa bugüne kadar yaşadığımız acıları öbür seviyede yaşama riskimiz var” dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Her vakit atıf yapılan Minnesota Protokolü ismi altında bütün dünyada geçerli olması gereken kılavuzumuz var. Aslında insanlık sıfır noktasında değil. Bu kılavuz çerçevesinde bu süreçlerin bağımsızlığının garanti altına alınacağı bir süreç gerekiyor. Bağımsız komitelerin devreye sokulacağı bir süreçtir bu. Bugün toplumun çok geniş kesitinde Türkiye’deki yargı sürecinin bağımsızlığı son derece tasa verici durumundadır. Öncelikle bir içtenlik olacaksa siyasi iradeden tek cümlelik bir deklarasyon gerekiyor. Siyasi iradenin, ‘Ne yazık ki yaşanan faili meçhul üzere acı olayların hakikatinin ortaya çıkartılmasında bağımsızlığı teminat altına alınmış olan Minnesota Protokolü prensiplerine hürmet edilecektir. Bunun garantisini veriyoruz’ demesi gerekiyor. İkincisi bu teminatın verilmesinin akabinde bu sürecin faal izlenmesi konusunda bütün toplumun, sivil kurumlarının iştirakinin, müdahilliğinin garantisi sağlanmalıdır. Bağımsız komitelerin oluşturulması ve toplum olarak bizim süreci aktif izleyip müdahil olmamız gerekir.”
‘HİÇBİR HATA FAİLSİZ KALMAMALI’
Faili meçhul cinayetlerin aydınlatılması ve faillerinin açığa çıkarılması için yargı sisteminin harekete geçirilmesi gerektiğini söyleyen İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (MAZLUMDER) Lideri Ramazan Beyhan’a nazaran de Peker’in tezlerinin akabinde tekrar aktif soruşturmaların yapılması gerekiyor. “Hiçbir hata failsiz kalmamalı” diyen Beyhan, yine yargılanmaların yapılmasını talep ederek şunları söyledi:
“Dosyaların tekrar açılması ve aktif soruşturmaların yapılması ve üzerinin kapatılmaması gerekiyor. Yani savcıların harekete geçerek aktif soruşturma yapması lazım. Bu acıyı yaşayan beşerler, bu cürümleri işleyen insanların cezalandırıldığını gördükleri vakit en azından hata karşılıksız kalmadı diye düşünüyor. Onlar için bir teselli kaynağı olabiliyor. Bu tıp kabahatler her vakit olabilecek şeyler olduğu için karşılıksız kalmadığında bir daha kimse cüret edemez. Bunun yolunun kapanması gerekiyor. Yargı sisteminin adil ve şeffaf bir halde çalışması gerekiyor ki suça meyilli olan beşerler üzerinde bir caydırıcılığı olsun. Kimse buna bir daha yürek etmesin. Beşerler hayatını kaybettiyse bunun vakit aşımına uğramadan, faillerinin kesinlikle ortaya çıkartılması gerekiyor.”