Levent Gürses
Hayal edelim Bir yıl evvel bir Alman personel hiç fark etmez Türk İngiliz Amerikalı Koreli Estonyalı vs uykuya dalsa ve bugün uyansa Kesinlikle Lanet olsun nasıl bir dünyaya uyandım uykudayken görmediğim kâbus burada keşke tatlı uyku devam etse diyecek Zira şu anda yeryüzünde berbat olan her şeyi yaşıyor olacak
Muhtemelen şunları da diyecek
Tanrım yıllar sonra yanı başımızda savaş var İnanılır üzere değil Putin nükleer silah kullanabiliriz diyor
Koronavirüs de hala bitmemiş
Her şeyin fiyatı bir anda nasıl bu türlü artmış bir kilo biftek 25 euro olmuş elma 3 ekmek 1 3 bir bira 1 2 euro
Doğal gaz faturası 70 euro gelmiş elektrik ve gaz fiyatları bir yılda ikiye katlanmış Güç şirketlerinin karları patlamış
Rusya gazı kesip duruyor bu kış da kesecekmiş Kimi altyazılı porno emekli komşular hem soğuk olacağından hem de artırımlardan ötürü kışı Türkiye de geçirmeye hazırlanıyor
Gelir adaletsizliği artıyor Almanya da görülmemiş bir sayı fakir sayısı 16 milyona çıkmış Aşevlerine başvuranların sayısında inanılmaz artış var
Ücret artışları enflasyonun çok altında kaldı bakalım sendikalar ne yapacak
VE DAHA DA BERBATI KAPIDA
Savaş nükleer tehdit salgın hastalık pahalılık güç derdi kıtlık açlık tehdidi geçim meşakkati fiyatların erimesi gelecek kaygısı Ve daha da berbatı kapıda Doğal gaz zahmeti soğuk bir kış artan enflasyonun yanında keskin bir ekonomik sakinlik işten çıkarılma tasası vs
Dünya iktisadı çok kritik bir dönemeçten tarihi bir imtihandan geçiyor ABD kapitalizminin ekonomik gücüne ve büyük ölçüde finansallaşmaya dayalı global kapitalist sistemde fay sınırları hareketlenmeye başladı
Neler oluyor Ana başlıklarla gözden geçirelim
- Ukrayna daki savaş beraberinde Batı’ya yönelik güç kıskacı başta güç olmak üzere global fiyat artışları ve tedarik ezaları görülmemiş külfetlere neden oluyor Covid 19 pandemisi iktisatların durmasına neden olmuştu 2021’de sürekliliği olmayan tepkisel büyüme devrine karşın global tedarik kahırları artan işsizlik ve bütçe ödemeler istikrarı açıkları devam ediyordu Akabinde büyük şok dalgası geldi Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş global iktisadın yeterlice fren yapmasına neden oldu
- Büyük bir güç doğal kaynak ve besin tedarikçisi olan Rusya’nın Batı’nın desteklediği Ukrayna’yı işgali ve akabinde gelen yaptırımlar güç besin gübre endüstriyel metaller ve öbür emtia ticaretini kesintiye uğrattı Avrupa ve bilhassa Almanya’da güç krizine neden olurken besin arzında yaşanan problemle birlikte stagflasyonist bir periyoda girildi
KASVETLİ VE BELGİSİZ BİR DÖNEM
- Hem büyüme hem de fiyat istikrarını sarsan şok dalgası gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ekonomileri çok sert vurdu türkçe altyazılı porno On yıllardır süren göreli global ekonomik istikrar sona erdi Dünya yeni bir periyoda girdi Bilgiler dünya iktisadının yeterlice yavaşladığını ve ilerleyen aylarda resesyonun başlayacağını gösteriyor
- IMF kasvetli ve daha belirsiz bir periyoda işaret ederek global iktisatta büyüme varsayımını bu yıl yüzde 3 2 2023 ü ise yüzde 2 9 a düşürdü IMF dünya iktisadına yönelik tehditlerin artarak sürmesi durumunda ağır bir stagflasyon enflasyon içinde durgunluk periyodunun ve 1970 ten bu yana en zayıf yıllardan birinin yaşanacağını bildirdi
- ABD iktisadı resesyona girdi Dünyanın en büyük iktisadı yılın ikinci çeyreğinde yüzde 0 9 daralarak iki çeyrek yıl arka arda küçüldü ve teknik olarak resesyon durgunluk başladı Yılın birinci yarısında eksi büyüyen ABD iktisadına ait IMF’nin 2022 yılı iddiası yüzde 2 3 2023 te ABD nin yalnızca yüzde 1 büyümesi bekleniyor
- Avrupa da sakinlik süratle yaklaşıyor 2023’te euro bölgesi ekonomileri yüzde 1 2 büyüyecek IMF’ye nazaran gelecek yıl Birleşik Krallık yalnızca yüzde 0 5 İtalya yüzde 0 7 ve Almanya 0 8 büyüyecek
- Küresel iktisadın öbür büyüğü Çin ise azalan global talep içerde derinleşen emlak krizi salgın ve karantinalar nedeniyle beklenmedik formda frene bastı Çin’in bu yıl yalnızca yüzde 3 3 büyümesi bekleniyor Çin 2021’de yüzde 8 3 büyümüştü
ENFLASYONDA VENEZÜELA DAN SONRA GELİYORUZ
- Ekonomileri yavaşlama kadar enflasyon da meşgul ediyor Enflasyonda Venezüela nın yüzde 114’ünden sonra yüzde 80 ile Türkiye en yüksek ikinci ülke
- ABD’de besin ve akaryakıt başta olmak üzere son 40 yılın en kıymetli devri yaşanıyor Ağustos ta elektrik faturaları 1981 den beri en yükseği olan yıllık yüzde 15 8 artı Son hd altyazılı porno bir yılda yumurta fiyatları yüzde 40 kahve 19 tavuk eti yüzde 17 arttı
- ABD’de enflasyonu artıran en kıymetli neden olarak 16 ay evvel pandemi devrinde Lider Biden’in imzaladığı yasa ile tüketicilere takviye maksatlı eyalet hükümetlerine ve öbür programlara 1 9 trilyon dolar gönderilmesi gösteriliyor Bu para oluşturduğu yüksek talep ile fiyatların artmasına neden oldu Kuşkusuz arz meseleleri nedeniyle güç ve besin fiyatlarındaki artış da değerli ABD de Ağustos prestijiyle yıllık enflasyon 8 3 güç enflasyonu yüzde 23 8’e geriledi Haziran’da sırasıyla yüzde 9 1 ve yüzde 41 6 ile tepedeydi
ALMANYA DA YÜZDE 8 ENFLASYON BÜSBÜTÜN BİR YANILSAMA
- Euro bölgesinde Ağustos enflasyonu yüzde 9 1’e çıktı Temmuz da yüzde 8 9 2021 Ağustos ta ise yüzde 3 tü Enflasyon Almanya’da yüzde 7 9 İspanya’da 10 5 Hollanda’da yüzde 12’ye ulaştı
- Almanya da Ağustos ta güç enflasyonu yüzde 35 6 besin enflasyonu yüzde 16 6 arttı Yani yüzde 7 9 enflasyon bir yanılsama İşin berbatı Almanya Merkez Bankası ülkeyi resesyonun ve çift basamaklı enflasyonun beklediğini açıkladı
- Avrupa’da uzun yıllardır görülmemiş oranlar yaşanıyor ve doruğa ulaştığını söylemek çok sıkıntı Zira savaş nedeniyle güç krizi bekleniyor ve fiyatları üst çeken en kıymetli öge güç maliyetleri
RİSKLERİN EN KORKUTANI GÜÇ ŞOKU
Ve ileriye yönelik risklere bakacak olursak
- Avrupa yı güç konusunda çok şiddetli bir kış bekliyor Rusya’dan Avrupa’ya gaz akışı birdenbire durabilir Bu da milyonlarca haneyi soğukta bırakırken iktisatların sert bir biçimde duraklamasına neden olabilir Önemli bir ikaz da Memleketler arası Güç Ajansı Başkanı ndan geldi Fatih Birol güç krizinin Avrupa Birliğini parçalamakla tehdit ettiğini söyledi türkçe altyazılı sex
- İşgücü piyasaları beklenenden daha fazla daralırsa yahut enflasyon beklentileri sabitlenemezse enflasyonu düşürmek beklenenden daha sıkıntı olabilir Bu durumda daha fazla faiz artırımlarıyla sıkılaşacak global finansal şartlar gelişmekte olan ekonomilerde borç düşüncesine neden olabilir
- Yenilenen Covid 19 salgınları ve karantinaların yanı sıra emlak kesimi krizinin daha da tırmanması Çin büyümesini daha da baskılayabilir
- Jeopolitik kutuplaşmanın artması global ticaret ve işbirliği ile arz zincirlerini daha fazla engelleyebilir
SAVAŞ TAMTAMLARI YÜKSELİYOR
- Sadece iktisat cephesi değil jeopolitik gerginlikler de kırılganlıkları artırıyor ve global bloklar ellerindeki kozları güçlendirmeye çalışıyor Son günlerde yaşananlara göz atalım
- ABD Lideri Biden Çin in saldırması halinde Amerikan askerlerinin Tayvan ı savunacağını söylerken bu Washington un bugüne kadar Tayvan konusunda izlediği stratejik muğlaklık siyasetine alışılmamış düşen en besbelli açıklama oldu
- Çin Devlet Lideri Şi Cinping orduya savaşa hazır olmaya odaklanma talimatı verdi
- Rusya Devlet Lideri Putin ülkenin toprak bütünlüğüne yönelik bir tehdit durumunda mevcut tüm müdafaa araçlarının kullanılacağını söyledi Güvenlik Kurulu Lider Yardımcısı Medyedev Rusya ya katılan toprakları korumak için nükleer dahil her silah kullanılabilir dedi
- Putin ayrıyeten askeri kısmi seferberlik ilan etti Kimi çevreler kısmi seferberlik ilanının akabinde Ukrayna daki savaşın en kritik periyodunun yaşanacağını savunuyor
- Çin öteki yandan Şanghay İşbirliği Örgütü ŞİÖ ülkeleriyle işbirliğini süratle geliştiriyor ŞİÖ ülkelerinden ham petrol ithalatı yılın birinci 8 ayında yüzde 70 toplam ithalatı ise yüzde 26 arttı
- Avrupa ise çıkarları için taraf arayışında Almanya Başbakanı Olaf Scholtz ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Kasım başında birer hafta ortayla Pekin e gidecekler G20 doruğundan evvel Çin önderi Çin önderi Şi Cinping ile görüşecekler Bu Alman ve Fransız altyazılı sex önderlerin son 3 yılda birinci Çin ziyareti olacak
EKONOMİK VE FİNANSAL MİMARİNİN DEĞİŞİMİ HAYLİ SANCILI OLACAK
Sözün özü globalleşme ve Amerikan mali egemenliği önemli yalpa yaparken yerini neyin alacağı bilinmiyor Dünyanın ekonomik tartı merkezi süratle Doğu ya Asya ya kayıyor Doğal kaynak zengini ve üretici Üçüncü Dünya nın yükselişi sürüyor
Uzmanlara nazaran Eski Dünya yavaş lakin emin adımlarla ABD Doları’nın hâkim olduğu bir para ünitesi sisteminden çoklu para ünitesi ve çoklu kur fiyatlandırma modeline gerçek geri dönülmez bir formda ilerliyor
Ancak ekonomik ve finansal mimarinin değişimi hayli sancılı olacak
Süren Ukrayna savaşı Çin Tayvan gerginliği ekonomik krizler kıtlık tehdidi son bir yılda mısır yüzde 28 buğday yüzde 23 arttı bir savaşın habercisi mi Üçüncü Dünya Savaşı kaçınılmaz mı
Neyse bu hususlar derin ve ayrıntılı Devam ederiz