Kristina Killgrov
Prag yakınlarında hafriyat yapan arkeologlar Stonehenge den ve hatta Mısır piramitlerinden bile daha Escort Bayan eski olan bir Taş Bölümü yapısının kalıntılarını keşfettiler bu roundel çember ismiyle bilinen gizemli bir kompleks Asıl maksadı bilinmemekle birlikte günümüzden yaklaşık 7 bin yıl evvel geç Neolitik ya da Bayan escort Yeni Taş Devri nde bu dairesel binada lokal bir çiftçi topluluğu bir ortaya gelmiş olabilir
BİNLERCE YIL SONRA GÜN IŞIĞINA ÇIKARILDI
Radio Prague International ın Prag Ulusalararası Radyosu aktardığı kadarıyla Escort hafriyat yapılan çember ziyadesiyle büyük yaklaşık 55 metre çapında yani Pisa Kulesi nin yüksekliğine denk bir genişlikte Ve bu dairesel yapıyı inşa eden beşerler hakkında bir şey söylemek için şimdi çok erken olsa dahi Çek Akademisi Arkeoloji Enstitüsü IAP Sözcüsü ve Çek Cumhuriyeti ndeki roundel ler konusunda bir uzman olan Yaroslav Řídký Live Science a gönderdiği bir e postada M Ö 4900 ile M Ö 4400 yılları ortasında gelişen Kontur Süslemeli Çömlek kültürünün bir kesimi olduklarının açık biçimde görüldüğünü söylüyor
Vinoř bölgesinde bulunan çemberde IAP nin hafriyat sorumlusu olan Miroslav Kraus yapının gün ışığına çıkarılmasının kendilerine binanın kullanımı hakkında bir ipucu sağlayabileceğini söylüyor Radio Prague International ın aktardığı kadarıyla araştırmacılar birinci olarak 1980 lerde inşaat personelleri gaz ve su boru sınırları döşerken Vinoř roundel in varlığını keşfettiler bununla birlikte birinci defa yapılan hafriyat yapının tamamını ortaya çıkardı Şu ana dek araştırma takımı hendek dolgusu içerisinde çanak çömlek kesimleri hayvan kemikleri ve taş aletler keşfetti
Bu çember hafriyatında ulaşılan organik kalıntılar üzerinde yapılan karbon tarihlemesi grubun yapının inşa tarihini belirlemesine ve büyük ihtimalle yakın bir tarihte keşfedilen Neolitik bir yerleşimle ilişkilendirilmesine yardım edebilir
KİMLER TARAFINDAN YAPILDIĞI ŞİMDİ BİLİNMİYOR
Řídký kontur süslemeli çömlekler üreten insanların Çek Cumhuriyeti nin Bohemya bölgesinde bulunan başka roundel leri inşa etmeleriyle biliniyor olduklarını lisana getiriyor Günümüz Polonya sı doğu Almanya ve Çek Cumhuriyeti nin kuzeyinin kesiştiği bölgede bulunan yerleşik tarım köyleri her biri 20 ilâ 30 kişiyi barındıran büyük ve dikdörtgen yapılar halindeki birkaç uzun konuttan oluşuyordu Bununla birlikte roundel lerle ilgili inşaat bilgisi birçok arkeolojik kültürün sonlarını aşıyor diye belirtiyor Orta Avrupa da yaşayan farklı topluluklar çember formunda yapılar inşa etti
Birkaç on yıl öncesine dek hava ve drone fotoğrafçılığının arkeolojik alet çantasının değerli bir modülü olduğu vakte dek bu çember haller yeterli bilinen antik yapılar değildi Řídký Radio Prague International a bu yılın başlarında verdiği bir demeçte artık arkeologların çemberlerin Avrupa nın tamamındaki mimarinin en eski ispatı olduğunu bildiklerini söylemişti
Gökyüzünden bakıldığı vakit çemberler giriş olarak fonksiyon gören birkaç boşluğa sahip bir yahut daha fazla sayıda geniş ve dairesel hendekten oluşuyor Radio Prag International ın aktardığı kadarıyla her bir çemberin iç kısmı büyük ihtimalle ahşap direklerle tahminen de boşluklara sıvanmış çamurla kaplanmıştı Orta Avrupa da bu dairesel toprak yapılardan yüzlercesi bulunsa da tamamı sırf iki yahut üç asırlık bir geçmişe sahip Geç Neolitik te ilgi gördükleri bariz olsa bile fonksiyonları hâlâ tartışma konusu
GÖZLEMEVİ AYİN SALONU YA DA TAKVİM OLABİLİR
Bilinen en eski roundel 1991 yılında birebir vakitte Kontur Süslemeli Çömlek kültürüne mesken sahipliği yapan Almanya da bulundu Goseck Çemberi diye isimlendirilen bu yapı 75 metre çapında ve çift ahşap çit ve üç girişi barındırıyor Amerikan Antropoloji Derneği Arkeoloji Makaleleri mecmuasında 2012 yılında yayınlanan bir araştırmaya nazaran Goseck Çemberi ne ait bir yorum girişlerin ikisi kış ve yaz gündönümleri boyunca gün doğumu ve gün batımına karşılık geldiği için bir gözlemevi ya da bir tıp takvim olarak fonksiyon gördüğü istikametinde
Řídký Live Science a verdiği demeçte Vinoř çemberinin daha genel bir yorumunu tercih ederek çemberlerin büyük olasılıkla en kıymetlisi toplumsal ritüel olan birkaç fonksiyonu bir ortaya getirdiğini belirtti Çemberlerin çok sayıda insanın bir ortaya gelmesi tahminen de geçiş ayinleri astronomik olgular ya da ekonomik değişimler üzere bir toplum olarak kendileri için değer taşıyan olayları anmak maksadıyla inşa edilmiş olması olası görünüyor
Roundel leri inşa eden insanların çalışmak için yalnızca taş aletlere sahip oldukları hesaba katıldığında bu çemberlerin boyutları ziyadesiyle etkileyici en yaygınları yaklaşık 60 m çapında yani bir futbol alanının uzunluğunun yarısı kadar Buna rağmen bunları yapan beşerler hakkında çok az şey biliniyor çünkü yedi bin yıl evvelki ömürleriyle ilgili daha fazla bilgi verebilecek çok az sayıda mezar bulundu
Üç asır süren ilginin akabinde çemberler M Ö 4600 yıllarında arkeolojik kayıtlardan apansızın kayboldu Arkeologlar çemberlerin neden terk edildiğini şimdilik bilmiyorlar Bununla birlikte bugüne dek keşfedilen tüm çemberlerin dörtte birinden fazlasının Çek Cumhuriyeti nde bulunduğu göz önünde bulundurulduğunda Vinoř daki hafriyata emsal sonraki araştırmalar en nihayetinde çemberlerin sırrını çözmeye yardım edebilir
Yazının özgünü livescience com sitesinden alınmıştır Çeviren Tarkan Tufan
