Direktör Ali Ergül tarafından çekilen ve kot kumlama personellerinin ömür hikayelerine odaklanan “Şeva Xîzê” (Kumun Gecesi) belgesel sineması birinci defa çevrimiçi erişime açıldı. Birçok sinema şenliğine katılan belgesel, dünyanın birçok ülkesinde izleyicilerle buluştu.
“Şeva Xîzê”, Nepal’de En Uygun Toplumsal İçerikli Sinema mükafatına layık görüldü. Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde de gösterime giren sinema, Berlin Indie Sinema Şenlik 2020 En Güzel Kısa Belgesel (BEST SHORT DOCUMENTARY), Cannes World Sinema Şenlik En Güzel Toplumsal İçerikli Sinema (BEST SOCIAL JUSTICE) üzere birçok mükafata kıymet görüldü. Belgeselin yayınlanmasının akabinde silikozis hastalığı tekrar gündeme gelmişti.
Belgeselin asıl karakterlerinden biri olan Ramazan Aydar, yakalandığı silikozis hastalığı nedeniyle çekimlerden sonra vefat etmişti. Mehmet Birkay da silikozis hastalığına yakalananlardan biri. Yaşadıklarını daha evvel Gazete Duvar’a anlatan Birkay, şunları söylemişti: “Erdal arkadaşımızı gördüm. Mezardan çıkarılan mumya üzere olmuş. Gözlerinin etrafı mosmor, ağzı açık, güç nefes alıyor. Çok güç bir hastalık. Ağır ağır öldürüyor. Ben 1999 ve 2004 yılları ortasında belirli aralıklarla toplamda 2 yıl çalıştım. Lakin 8 ay çalışan, 6 ay çalışan gençler de öldü. Ben 38 yaşımda koah oldum.”
“Şeva Xîzê” (Kumun Gecesi) buradan izlenebilir.
Belgeselin konusu şöyle:
İstanbul’daki merdiven altı atölyelerde 1980’li yılların sonlarından 2009 yılına kadar binlerce emekçi kot kumlama atölyelerinde çalıştı. Bu atölyelerde çalışan çalışanlar, tedavisi olmayan silikozis hastalığına yakalandı. “Şeva Xîzê” (Kumun Gecesi) belgeseli, buralarda yaşanan hak ihlallerinin kıssasına odaklanıyor.