ANKARA – Türkiye İstatistik Kurumu, (TÜİK), Ağustos 2022 iş gücü istatistiklerini açıkladı. TÜİK’e nazaran temmuzda yüzde 10 olan işsizlik oranı, ağustos ayında yüzde 9,6’ya geriledi. Mevsim tesirinden arındırılmış iş gücü istatistiklerine nazaran işsizlik, 2018 Ocak ayından bu yana birinci sefer tek hanelere indi.
İşsizlik sayılarının 51 ay sonra tek haneli sayılara gerilemesi dikkat çekse de TÜİK’e nazaran azalan işsiz sayısı İŞKUR’a nazaran artıyor. Hakikaten TÜİK, ağustos ayında işsiz sayısını 3 milyon 312 bin olarak açıklarken, yeniden diğer bir kamu kurumu olan İŞKUR bu sayının 3 milyon 343 bin olduğunu söz ediyor.
İki kurum ortasındaki çelişkiyi raporlaştıran DİSK-AR ise, geniş tarifli işsizlik oranını yüzde 19,8 olarak açıkladı. Yani bu orana nazaran işsiz sayısı 7,3 milyonun üzerine çıkıyor.
TÜİK’E NAZARAN İŞSİZ SAYILMAYAN İŞSİZLER
Uzmanlara nazaran kurumlar ortasındaki data farklılıkların altında TÜİK’in ülke gerçeğine denk düşmeyen dar kapsamlı işsizlik tarifi yatıyor.
TÜİK, son bir ayda iş arayan ve 15 gün içinde bir işte istihdam edilebilecek durumda olan şahısları işsiz olarak sınıflandırırken, fiyatsız izinde olanlar, meskende kalanlar, uzun müddet iş aramaktan usananlar ise TÜİK’e nazaran işsiz sayılmıyor.
‘BEN BİR SÖMÜRÜ SİSTEMİNİN İÇİNDEYİM’
4 yıl evvel üniversiteden mezun olan lakin bu süreçte sabit bir iş bulamayan Pelin Kömürcü, orta sıra yevmiye yolu günlük işlerde çalışıyor. “2 gün çalışıyorsam 10 gün çalışmıyorum” diyen ve aylık yararı birçok vakit 2 bin TL’nin altında kalan Kömürcü, TÜİK’in işsizlik tarifi kapsamında da ‘işsiz’ olarak değerlendirilmiyor.
TÜİK’in yaptığı iş gücü anketlerinde ‘işi var’ olarak tanımlandığını söz eden ve bu duruma reaksiyon gösteren Kömürcü, “Benim bir işim yok fakat TÜİK ısrarla “senin işin var” diyor. Zira anket yapılırken şayet referans haftasında bir işte çalıştıysan seni işsiz olarak kabul etmiyor. İş buldukça çalışmak iş sahibi olmak demek mi? O vakit ben neden kendi hayatımı kimseye muhtaç olmadan idame ettiremiyorum. Benim karım ailem ile yaşadığım meskenin doğalgaz faturasını ödemeye bile yetmiyor birden fazla zaman” dedi.
“TÜİK beni istihdamda görüyor fakat ben bir sömürü sisteminin içindeyim” diyen Kömürcü, “Günlük işlerde çalışıyorum. Bazen kitap fuarlarında çalışıyorum, bazen şirketlere yarı vakitli anketörlük yapıyorum, bazen de İngilizce özel ders veriyorum. Lakin her gün sabah kalıp daima gittiğim bir işim yok” tabirlerini kullandı.
‘DEVLETİN GÖZÜNDE İŞ BEĞENMEYEN, ŞIMARIK GENÇ OLUYORUM ASLINDA’
Tarih öğretmeni olan lakin 11 yıldır atanamayan Nermin Ünsal da uzun müddet fiyatlı öğretmenlik yaptıktan sonra uğradığı hak gaspları nedeniyle işi bırakan genç işsizlerden biri.
“Şimdi meskende oturup KPSS’ye çalışıyorum, iş aramayı da bıraktım. Bu süreçte evlendim, çocuklarım oldu. Benim için güç oluyor” diyen Ünsal, “Ben de bakıldığında işsiz sayılmıyorum. Zira artık iş aramayı bıraktım. Fakat meskende oturmak benim tercihim değil, sistemin bana dayattığıdır. Üniversiteden mezun olalı 11 yıl oldu ve hâlâ atanamadım. Her yıl kan ter içerisinde KPSS’ye hazırlanıyorum ancak bizim branş için açtıkları kontenjan çok yetersiz” diye konuştu.
Atamasının yapılmadığı bu süreçte fiyatlı öğretmenlik de yaptığını kaydeden Ünsal, sonunda bu sömürü nizamının içinde yer almamaya karar verdiğini söyledi: “Şimdi ben devletin gözünde iş beğenmeyen, şımarık genç oluyorum aslında. Keşke uğradığımız hak gaspını, yaşadığımız mobbingi, aldığımız komik fiyatları görebilseler. Köle üzere çalışıp hak ettiğimiz fiyatı alamamak, toplumsal haklardan yararlanamamak bir insan hakkı ihlalidir. Ve bizler de bu ihlallere karşı çıktığımız için ‘iş beğenmiyor’ kategorisine giremeyiz.”
‘EĞİTİMİNİ ALMADIĞIM İŞLERDE ÇALIŞMAM İSTENİYOR’
“Bu ülkede kendi mesleğini yapmayı hayal etmek, talep etmek kabahat haline geldi” diyen 29 yaşındaki Mehmet Kumrular da üniversitede metalürji mühendisliği okuduğunu, geçen yıl mezun olduktan sonra iş bulamadığını söz etti.
Kumrular şöyle devam etti: “Ailem bırak kendi kısmını öbür işlere bak diyor. Lakin ben bu kısmı seçerken bu mesleği yapmak istediğim için seçtim. Artık hiç bilmediğim, eğitimini almadığım işlerde çalışmam isteniyor. Kabul etmeyince de iş beğenmiyor oluyorum. Benim kendi mesleğimi yapmak istemem neden bu kadar tuhaf karşılanıyor. Bu ülkede evvel umutlarımızı sonra da geleceğimizi çalıyorlar. Kendi mesleğimizi yapamadığımız üzere sistemin dayattığı çemberin içinde kalmamız isteniyor. Ben iş arıyorum, her yere CV bırakıyorum ancak tek duyduğum “biz sizi ararız” cümlesi oluyor. Kime gitsem ya referans istiyor ya da deneyim. Yani ben iş bulsam beğeneceğim ancak bulamıyorum. TÜİK’e nazaran bile işsizim.”
