İstanbul Sanayi Odası (İSO) temmuz ayı meclis toplantısı yapıldı. Toplantıda İSO Lideri Erdal Bahçıvan ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu da konuştu. Bahçıvan, Kavcıoğlu’na, sanayicilerin içinde bulunduğu durumun zincirleme tepki halinde gelişebilecek ödemeler risklerine işaret etmesi bakımından telaş yarattığını söyledi.
Sürecin bu biçimde devam etmesi halinde başta yakın gelecekteki ihracat sayıları ve üretim sayıları olmak üzere, iktisadın olumsuz etkilenebileceğini belirten Bahçıvan, “Sanayiciler olarak genel beklentimizin öncelikle kredi ve finansman imkanlarında olağanlaşma sağlanması ve gerçek kesim gerçeklerine uymayan uygulamaların sona erdirilmesi yahut esnetilmesi olduğunu bir kere daha belirtmek istiyorum. Eximbank bir an evvel finansman fonksiyonlarına kavuşmalıdır. Bankaların kredi imkanları üzerindeki kısıtlayıcı karşılık kararları da esnetilmelidir. Emsal formda TCMB, TL cinsi reeskont kredilerindeki döviz bulundurmaya ve bozdurmaya ait şartlarını esnetmelidir. Merkez Bankası kaynaklı yatırım avans kredisini çok değerli bir finansal enstrüman olarak görmekteyiz. Fakat bu kapsamdaki yatırımcı müracaatlarına ait süreçlerin çok daha süratli bir biçimde işletilmesi, yatırımcı firmalarımızın bu finansman aracına daha faal bir halde eriştirilmesi büyük değer taşımaktadır” dedi.
Bankalarda TL cinsi ticari kredi faizlerinin yüzde 40 bandını aştığını da vurgulayan Bahçıvan, “Risk primimizin ne yazık ki 900 üzere tarihi düzeylere dayanması sonucunda ise yurtdışından borçlanma imkanları en aza inmiştir. Bankalar ve şirketler yurtdışından borçlanmalarda zorlanmakta ve iki haneli Döviz cinsi faizler ile karşılaşmaktadır. Haziran ayı prestijiyle reeskont kredisi kullanmak için döviz gelirinin yüzde 40’ını Merkez Bankası’na, yüzde 30’unu bankalara satma mecburiliği getirilmesi ve izleyen bir aylık periyotta döviz almama taahhüdünün kural koşulması formundaki adımlar ihracatçılarımızı gerek kaliteli finansmana erişimi zorlaştırması, gerekse de kur ziyanı yaratması ve yeniden gerekse de önemli manada operasyon yükü getirmesi nedeniyle epeyce olumsuz istikamette etkilemiştir” sözlerine yer verdi.
Bahçıvan’ın konuşmasında öne çıkan tabirler şöyle oldu:
BAŞTA FED OLMAK ÜZERE…: Nitelikli finansman, son yıllarda dikkat çektiğimiz ve üzerinde durduğumuz, üretim hayatımız ve gerçek kesim için çok değerli bir sorun. Bu sorunun bugün burada, Türkiye’nin en büyük ve en güçlü sanayi odasının çatısı altında Merkez Bankası Başkanı’mızla birlikte ele alınacak olması biz endüstriciler için büyük bir kıymete sahip. Kuzeyimizde devam eden savaş, büyüme görünümünü zayıflatmasının yanında emtia fiyatlarında üst istikametli baskıyı canlı tutuyor. Başta FED olmak üzere, büyük merkez bankalarının yükselen enflasyon karşısında faiz artırımlarını hızlandırması ise doların güçlenmesine, uzun vadeli borçlanma faizlerinin yükselmesine ve global finansman şartlarında besbelli sıkılaşmaya yol açıyor. Güç krizi birçok kanaldan büyümeyi olumsuz etkilerken, enflasyon görünümündeki bozulmayı hızlandırmakta ve yüksek borçluluğu olan ülkelerde de kırılganlığı artırıyor.
TÜRK ENDÜSTRİSİ İÇİN DE EPEYCE KRİTİK: Bu gelişmeler yaşanırken Avrupa Merkez Bankası’nın büyümeyi desteklemek, muhtemel bir borç krizini önlemek ve enflasyonu durdurmak ortasında bir tercih yapmakta zorlandığını yakından izliyoruz. Bu sıkışma, kendisini Euro/dolar kurundaki sert düşüşte gösteriyor ki bu gelişme hiç elbet Türk endüstrisi için de epey kritik. Resesyon, ana ihracat pazarlarımız için artık azımsanamayacak bir ihtimal haline gelmiş durumda. Önümüzdeki periyotta büyümede yavaşlamanın talep kanalıyla, yükselen faizlerin finansman şartları kanalıyla, yüksek güç fiyatlarının ise maliyet kanalıyla ihracatımızı olumsuz etkilemesi mümkün. Buna dolardaki güçlenmenin parite avantajımızı azaltma, hatta aksine çevirme riskini de eklemek gerekir. Tüm bunlar, uzun bir devir lehimize olan global ekonomik iklimin, aleyhimize dönmekte olduğuna ve bu nedenle ihracatçı endüstrimizin ve genel olarak ekonomimizin en az formda olumsuz etkilenmesi için bugünden çerçevesi uygun belirlenmiş adımların atılması, tedbirlerin alınmasının gerektiğine işaret ediyor. Özetle; ihracat pazarları bozulurken endüstrici finansman takviyesinden yoksun bırakılmamalı.
FAİZ ORANLARINI ALTINDAN KALKILMASI DAHA DA GÜÇ NOKTALARA TAŞIMAKTADIR: Enflasyon tarafında ise ne yazık ki istek ettiğimiz düzeylerin hayli uzağındayız. Ülkemiz yüzde 80’e dayanan tüketici enflasyonu ve yüzde 140’a dayanan üretici enflasyonuyla dünyanın büyük bir kısmından kıymetli ölçüde ayrışmış durumda. Enflasyonun geçmişte olduğu üzere bugün de ne sanayicilerimize ne de başka ekonomik aktörlere menfaat sağlayacağına inanmıyoruz. Sanayicilerimizin temel vazifesi olan sürdürülebilir yatırımları hayata geçirmenin, iş ve aş üretmenin, ihracat potansiyelini artırmanın fakat ve fakat enflasyonun ve beklentilerin denetim altına alınmasıyla mümkün olduğunu düşünüyoruz. Yüksek faiz yükü altında hakikaten çok kuvvetli uğraş vermekte olan sanayicilerimizin; faiz maliyetlerinin düşürülmesine dönük çalışmaların en güçlü taraftarı olacağından hiç kimsenin kuşku duymaması gerekir. Fakat ekonomik itimat ve global gerçeklerle ahenk sağlamayan birtakım adımlar kısa vadede yüksek faize dönük kimi tahliller getirse dahi, oluşturduğu itimat kırılganlıkları, beklentilerdeki bozulmaların tesiriyle daha uzun vadede hem finansal kaynaklara erişimi zorlaştırmakta hem de maliyetini artırmaktadır. Hasebiyle bu siyasetler, uygulamada da görüldüğü üzere bırakın faizleri düşürmeyi, faiz oranlarını altından kalkılması daha da güç noktalara taşımaktadır. Bu nedenle güçlü, öngörülebilir bir para siyasetinin orta ve uzun vadede endüstrimize, gerçek dalımıza katkı verecek en temel çıpaların başında geldiğini bilhassa vurgulamak istiyorum.”
Bahçıvan’ın akabinde açıklamalarda bulunan TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu dünyanın güç bir vakitten geçtiğini söz etti. Kavcıoğlu, “Sanayimiz bu fırtınayı hem kendi gayretleri hem de TCMB’nin sağladığı finansal şartlar sayesinde olabilecek en yeterli biçimde geçiriyor. Her kriz bu sayede fırsata dönebiliyor. TCMB gerçek kesimler iç içedir” dedi.
Kavcıoğlu, “Merkez Bankası, makroekonomik uyum ile kredilerin hem uygun maliyetli hem de cari fazla odaklı iktisadi faaliyetle uyumlu dağılımı için amaçlı kredi yaklaşımını benimsemiştir. Hem kredi programları hem faiz kararları hem de makro ihtiyati tedbirleriyle bu siyasetini kararlılıkla uyguluyor. Yeni iktisat modelimizde cari fazlaya dayanak olacak gayeli kredi politikalarımızla ülke ekonomimiz için en verimli sonuçları almaya odaklanmış durumdayız, tüm düzenleme ve kararlarımızı da bu doğrultuda alıyoruz. Merkez Bankası olarak arz sürekliliği ve cari fazla kapasitemizi destekleyecek finansal şartları oluşturmayı amaçlayan sanayi dostu gayeli politikalarımızla yanınızda olmaya devam edeceğiz” tabirlerini kullandı.
Türkiye’nin başka ülkelere kıyasla daha güçlü bir büyüme performansı sergilediğini savunan Kavcıoğlu, “İkinci çeyrekte büyümenin birinci çeyreğe yakın gerçekleşmesini bekliyoruz. Makine-teçhizat yatırımlarının sağlıklı ve sürdürülebilir bir çerçevede devam ettiği görülüyor. Makine-teçhizat yatırımları ekonomimizin arz kapasitesini büyüterek kalıcı fiyat istikrarına katkı sağlayacak. Kapasite artışları yatırım iştahı yüksek olan bölümlerde bariz formda ortaya çıkmaktadır. Güçlü ekonomik büyüme, kapasite kullanım oranlarına da yansımaktadır. Kapasite kullanım oranları tüm bölümlerde yükselirken, birtakım alt kesimlerde tarihî ortalamanın da üzerine çıkmıştır. Türkiye iktisadı büyürken eş anlı olarak cari fazla verir hale gelmesi, büyüme ve fiyat istikrarının sürdürülebilir ve kalıcı olarak tesis edilmesini sağlayacaktır. Merkez Bankası olarak tanımış olduğumuz reeskont kredisi imkanı ile son 5 yılda ihracatçı firmalara 106 milyar dolar finansman sağlanmıştır” dedi. (HABER MERKEZİ)