Ekonomik şartların giderek sertleştiği periyotta bankaların dağıttığı promosyonlar emekliye umut oldu. Lakin verilen promosyonlara haciz konulduğu tarafında şikayetler son günlerde arttı.
Bankaların, tüketici kredisi çeken ve ödeyemeyen emeklilerin maaşlarına bloke koyamayacağına hükmeden emekli hakim Feryal Atay, promosyonlara haciz konusunu kıymetlendirdi.
Atay, 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nun 93’üncü unsur birinci fıkrasını hatırlatarak; “Bu kanunda, ‘Sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sıhhat hizmeti sunucularının genel sıhhat sigortası kararlarının uygulanması sonucu kurum nezdinde doğan alacakları, periyot ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88’inci unsura nazaran takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez’ kararı yer almaktadır’’ dedi.
‘’SGK tarafından sigortalı yahut vefatı halinde hak sahiplerine verilen gelir, aylık ve ödenekler; SGK’nın prim alacakları ile nafaka borçları dışında gelir, aylık ve ödenek sahibinin muvafakati olmadıkça haczedilemez” diyen Atay, “Bankalar tarafından yatırılan promosyona 5510 sayılı kanunun 93’üncü unsurunda sayılı ödemelerden olmadığı için alacak nedeniyle bloke konulabilir” tabirlerini kullandı.
7 bin 500 liraya kadar çıkan promosyonlara haciz konulabileceğine dair emsal bir karara rastlamadığını belirten Atay, ‘’5510 sayılı kanunun 93’üncü hususunda sayılan gelir aylık ve ödenekler dışında banka hesabında bulunan mevduata bloke ve haciz konulabileceğine ait kararlar verilmiştir’’ dedi.
‘EMEKLİ MAAŞ HESABI SÖZLEŞMESİZ KREDİ HESABINA BAĞLANAMAZ’
Bazı emekliler ise, emekli maaş hesaplarının çektikleri kredi borcu nedeniyle kredi hesabına tanımlaması sonucu maaşlarını farklı bankaya taşıyamıyor.
Bankaların, resen, emekli maaş hesabını kredi hesabına bağlamasının mümkün olmadığını belirten Atay, ‘’Böyle bir durum varsa tüketici bankayı şikâyet edebilir’’ diyor ve ekliyor: “Ancak tüketici kredi kullanırken kredi mukavelesi yanında Bankacılık Hizmet Mukavelesi de imzalamaktadır. Uygulamada hem Bankacılık Hizmet Kontratı’nda hem de kredi mukavelesinde bu mevzuda karar bulunmakta ayrıyeten emekliye, emekli maaşı hesabından ödeme yapılması konusunda talimat imzalatılmaktadır. İmzalanan talimat ve kontratlar uyarınca taksitler tahsil edilmektedir.”
‘EMEKLİ MAAŞINA BLOKE KONULAMAZ’
Türk Borç Kanunu’nun (TBK) 26’ıncı unsurunda düzenlenen kontrat özgürlüğü çerçevesinde mukavele içeriğinin taraflarca kanunda öngörülen sonlar içinde belirlenebileceğine dikkat çeken Atay, emekli maaşlarına bloke konulamayacağının altını bir kere daha çiziyor.
Atay, “Burada emekli maaşına bloke konusunun kıymetlendirilmesi gereklidir. Emeklinin maaşına bloke konulamaz, Anayasa’ya ve 5510 sayılı yasanın 93’üncü hususuna terslik teşkil eder. Yargıtay Hukuk Genel Şurası (HGK) biliyorsunuz daha evvel emekli maaşına bloke konulamayacağına karar vermişti, tekrar, 2021/1661 sayılı kararla tekrar birebir konuda karar vermiştir. HGK kararında emeklinin mukavelede kabul ettiği emekli maaşına bloke konulmasına ait düzenlemenin geçersiz olduğunu yani mukaveledeki bu istikamete ait kararın yasal olmadığı da belirtilmiştir” diyor.
‘BLOKENİN KALDIRILMASI, HGK HEYETİ KARARLARI UYARINCA TALEP EDİLMELİDİR’
Banka tarafından emeklinin hesabına yatırılan promosyona kredi borcu nedeniyle bloke konulabileceğini belirten Atay, ‘’Burada kıymetle belirtilmesi gereken konu, promosyon almak isteyen tüketici kredi kullanmış ise maaşının öbür bankaya taşımasının banka tarafından engellenmesi halidir. Bu durumda bireyler, maaşını promosyon için öteki bankaya taşımak için emekli maaşına konulan blokenin kaldırılmasını Yargıtay Hukuk Genel heyeti kararları uyarınca talep edebilir’’ tabirlerini kullanıyor.
Kredi borcu nedeniyle bireylerin hak ve özgürlüklerinin özüne dokunan sınırlamaların kabul edilemez olduğuna vurgu yapan Atay, “Anayasa’nın 5 ve 17. unsurları ile 5510 sayılı kanunun 93. hususu uyarınca emekli maaşına bloke konulması uygulaması yasal temellere dayanmamaktadır’’ diyerek kelamlarını tamamlıyor.