ÇANKIRI – Türkiye’de sokağın da siyasetin de gündeminde seçim var. Muhalefetin “erken seçim” davetlerine karşın iktidarın Mayıs-Haziran 2023’ü işaret ettiği süreçte birinci sandık heyecanı Çankırı’nın Orta ilçesine bağlı Dodurga’da, 3 Temmuz’da yaşanacak. Yine belde statüsü kazanması üzerine 13 yılın akabinde belediye liderini seçecek olan Dodurga’nın yolunu tuttuk, seçimin nabzını tuttuk.
DODURGA SOKAKLARINDA DÖŞENMEMİŞ PARKE TAŞLARI VE BORULAR, HİBE EDİLEN ARAÇLAR VAR
Dodurga, Ankara’nın 120 kilometre kuzeyinde, bozkır ile Karadeniz ikliminin başlangıcı bir coğrafyanın ortasında bir bölge. Olağan vakitlerde sakin bir yerleşim yeri olan Dodurga bugünlerde son model makam araçlarının çokça uğradığı bir belde. Nüfusunun büyük çoğunluğu yıllar içerisinde İstanbul’a göçtüğü için neredeyse “yazlık” olarak kullanılan belde, yüklü olarak yaşlıların yaşadığı 2 binin üzerinde bir nüfusa sahip. Bin beş yüze yakın seçmenin oy kullanacağı Dodurga’da AK Parti, DEVA, Tekrar Refah, Türkiye Değişim Partisi, Saadet Partisi, DSP, Adalet Partisi, Memleket Partisi ve Vatan Partisi’nin adayları yarışacak.
Beldeye adım atar atmaz, kerpiçten yapılmış konutların balkonlarına, küf tutmuş sokaklardaki elektrik direklerine asılmış siyasi partilerin bayrakları, parti başkanları ve adayların posterleri bizi karşılıyor. Anadolu’da rastgele bir kasabaya gidildiğinde karşılaşılacak olan sessizliği, burada parti araçlarından yükselen anonslar bozuyor. Başınızı çevirdiğiniz yerde seçmeni ikna etmek için hazırlanan broşürler gözünüze takılıyor.
Büyük siyasi kampanyaların yapıldığı küçük beldenin sokaklarında yürürken, şimdi yola kavuşmamış parke taşları, döşenmemiş büyük altyapı borularıyla karşılaşıyorsunuz. Köy meydanı olarak anılan yerde ise Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın, Türkiye Belediyeler Birliği’nin seçimden evvel beldeye hibe ettiği araçlar görünüyor. Şimdi onarılmayan bozuk yolların üzerinde duran bu araçların seçimden evvel beldeye park edişinin manasını Dodurgalılar da muhalefetin adayları da uygun biliyor.
‘DODURGA’NIN SEÇİMİ GEÇTİKTEN SONRA SİNEK BİLE KALMAZ BURADA’
3 Temmuz’da sandık başına gidecek Dodurga bugünlerde Meclis’ten sonra en çok siyasetçinin bulunduğu yer pozisyonunda. Çankırı milletvekillerinin yanı sıra iktidar temsilcileri de sık sık beldeye geliyor. Seçim tarihine yakın Bakanların da Dodurga’ya gelmesi bekleniyor.
Köy meydanındaki lüks araçları gösteren İzzettin Beyefendi ile sohbet ediyoruz. “Seçimden evvel bunların hiçbirisi burada yoktu” diyen İzzettin Beyefendi, “Ayın dördünden sonra kimse burada olmaz” diyor. Ekonomik kasvetin her yerde olduğu üzere Dodurga’da da kendisini hissettirdiğini, beldede iş alanının olmadığını, gençlerin belde dışına göçtüğünü söyleyen İzzettin Beyefendi, “Sıkıntı her yerde olduğu üzere burada da var. ‘İyi olacak diyorlar da yeterli olabilir mi? Genel seçime kadar bu millete ne olacak? Dodurga’nın seçimi geçtikten sonra sinek bile kalmaz burada. Pekala genel seçime kadar bu millete ne olacak?” diye soruyor.
‘NEDEN BU VAKTE KADAR OTOMOBİL VERMEDİLER DE ARTIK VERİYORLAR’
Köyün sokaklarında dolaşırken yaz kış burada yaşayan Halime Köse ile karşılaşıyoruz. Dodurga’nın yirmi yıldır “aynı tas birebir hamam” olduğunu söyleyen Köse, “Ben yirmi yıldır tıpkı çamuru çekiyorum. Hekim lazım çamurdan kente gidemiyorum” diye sıkıntı yanıyor.
Köy meydanındaki seçim için gelen araçları işaret eden Köse, beldede okul olmaması nedeniyle çok zorluk yaşadıklarını belirterek, “Şu çocuklar, 10-15 bebe, otomobil olmadığı için yıllardır küçük araçla üst üste, yakın ilçeye, Orta’ya okula gittiler. Şimdiye kadar neredeydiler? Neden çoluğa çocuğa bir okul yapılmamış da meydana artık gelmişler? Neden bu vakte kadar otomobil vermediler de artık veriyorlar. Göz boyama” diye konuşuyor.
‘BURADA AK PARTİ’YE OY VERECEĞİM DE GENEL SEÇİMDE BAKACAĞIZ ARTIK…’
Kendisini “yazlıkçı” olarak tanıtan fakat seçmen kaydı Dodurga’da bulunan Nurettin Beyefendi ile sohbet ediyoruz. AK Parti’nin seçimi kazanacağını belirten ve oyunun bu tarafta olacağını söyleyen Nurettin Beyefendi, encümen seçimlerinde ise Tekrar Refah Partisi’ni destekleyeceğini belirterek, “Encümen ona takoz olsun ki yanlış yaparsa muhalefet vazifesini yapsın” diyor.
AK Parti seçmeni olduğu halde genel seçimlerde oy verip vermeyeceğine bakacağını söyleyen Nurettin Beyefendi, “İktidarın müddeti biraz fazla oldu” diyor ve kelamlarını şöyle sürdürüyor:
“İktidara bir ortak olsa çok daha uygun olur bence. Tek başına bir adama yetkiyi verince koltuk insanı değiştiriyor. İsterse otomobil koltuğu olsun o bile insanı farklı ediyor. 20 yıl bir adamı iktidarda oturtmak… Demek ki Türkiye’de hiç muhalefet yok ki adam almış yürümüş. İstediğini yapıyor, ‘Ananı da al git’ diyor. Burada AK Parti’ye oy vereceğim de genel seçimde verip vermeyeceğimize bakacağız artık.”
‘BU KOŞULLARDA TAYYİP’İN İŞİ ZOR’
Köy meydanında kiraz satan Ramazan Beyefendi ile konuşuyoruz. “Nasılsınız, âlâ misiniz” diye sohbete başladığımız Ramazan Beyefendi, “İş yok. Milletin hali bitik. Çankırı bu vakitler dolu olurdu, tıklım tıklım olurdu. Artık beşerler krizden ötürü gelemiyorlar” diyor.
AK Parti’nin beldedeki oy oranının yüzde 90 olduğunu, ancak aday sayısı çok olduğu için bu oranın yüzde 40’lara kadar gerilediğini kestirim eden Ramazan Beyefendi kelamlarına şöyle devam ediyor:
“İnsanlar sıkıntı geçiniyorlar. Bu koşullarda Tayyip’in işi çok sıkıntı. Çankırı’dan bile büyük darbe alacak üzere gözüküyor. O işin latifesinde lakin millet hesabını soracak. Burada AK Parti alır ancak nasıl aldığı değerli. Buranın sonuçları genel seçim için bize bir şeyler gösterecek. Yüzde 90’dan yüzde 40’a inmesi iktidardan aslında şikâyet edildiğini gösteriyor. Beşerler hizmet gelsin diye AK Parti’yi destekliyor da buraya hizmet gelse ne olacak? İki makus otomobil yolluyorlar göstermelik. Bu otomobillerin hiçbiri seçimden evvel yoktu. Bunların hepsi göz boyama, millet eskisi üzere değil, uyandı artık. Evvelden maymunu muzla kandırıyorlardı lakin o zaman artık geçti.”
‘AK PARTİ KAZANIRSA SEÇİMDEN SONRA ARAÇLAR GİTMEZ’
Beldede daha evvel bu kadar siyasetçi görmedikleri için heyecanlandıklarını söyleyen Ömer Sayıcı ile sohbet ediyoruz. AK Partili siyasetçilerden beldeye doğalgaz getirme kelamı aldıklarını, kelamı verilen araçların seçimden evvel getirildiğini söyleyen Sayıcı, “Seçimden evvel gelmeseydi de AK Parti araçları yeniden de getirirdi. Bize kelam veriyorlar. Öbürleri kelam vermiyor. AK Parti kazanırsa seçimden sonra araçlar gitmez. Kaybederseler araçlar gidebilir. Şimdiye kadar bu türlü araç-gereçleri görmedik. Eee bu araçlar geldiyse artık bu adamları da destekleyeceğiz” diyor.
Sayıcı’yla sohbete eşlik eden emekli Sırrı Erçikan da ekonomik sıkıntılara vurgu yapıyor, “Sıkıntıyı hissetmez olur muyuz? Dünyada var bu. Yalnızca bizde, Türkiye’de değil yani. Onlarda ekonomik düşünce daha fazla hissediliyor. Bizdeki muhalefet ekonomik külfetin görünümünü daha fazla gösteriyor. Muhalefetin hiç olumlu tarafı yok. Daima negatifler” diye kelamlarını sürdürüyor.
Aldığı 3 bin lira emekli maaşıyla geçinebildiğini, büyükşehirlerdeki emeklilerin işinin güç olduğunu belirten Erçikan, “3 bin lira maaş alıp 2 bin 500 lira kira veriyorlar, dert çok büyük. AK Parti buna dair adım atsa âlâ olur. Temmuzda yüzde 40 artırım yapacağım diyorlar o yüzde 20’ye düşer. Emekliye verecek 400 lira, kesintisiyle yüzde 20’ye iniyor. Emekliler bunu hissediyor lakin inşallah daha uygun olur” sözlerini kullanıyor.
‘BÖYLE VAKİTTE GELİYORLAR DA SONRASINDA NE ARIYORLAR NE DE SORUYORLAR’
Cuma namazı saatinde erkeklerin neredeyse tamamının mescide gittiği beldede konutlarının balkonunda oturan Hatice Erçetin ve Nazife Kurtçu ile sohbet ediyoruz. “Dövüş arbede olmadan seçim geçsin de her şey hallolur” diyen Erçetin, köy yolunun bozuk olduğunu, eksikliklerinin giderilmesi gerektiğini söylüyor. Beldede iş imkanının olmadığını, hayatın pahalılığını artık köyde yaşayan insanların da hissettiğini söyleyen Erçetin, “Bir mutfak tüpü 350 lira olmuş. Keşke yoksula fukaraya daha çok yardım etseler. Markete git de bir gör. Domatesin kilosu 12 lira. Dert, çok kasvet. Büyükşehirlerde kira kederi çok fazla. En azından bizim o denli bir kederimiz yok. İktidar partisinden gelenler oluyor. Senin üzere kaygımız sorunumuz var mı diye sorarlarsa anlatıyoruz” diyor.
Köylerinin kalkınmasını istediklerini belirten Nazife Kurtçu, “Böyle vakitte geliyorlar da sonrasında ne arıyorlar ne de soruyorlar. Seçimden sonra buradan herkes kaybolur. Köy meydanında kedi köpek kalır, öbür da kimse kalmaz” diyor.
DODURGA’NIN TEK BAYAN ADAYI: ‘KADINDAN BELEDİYE LİDERİ OLMAZ’ DİYORLAR, KAZANACAĞIM
Dodurga’da sekiz erkeğe karşı tek bayan olarak seçim yarışına giren Adalet Partisi’nin adayı Emine Yayla ile karşılaşıyoruz. Mesken hanımı olduğunu söyleyen Yayla, seçime eşit gidilmediğini, bakanlıklardan gelen araçların göz boyama için beldede sergilendiğini anlatıyor. Adaylığına beldede karşı çıkıldığını ancak argümanlı olduğunu söyleyen Yayla şunları söz ediyor:
“İddialıyım. Projelerimiz açık ve net. Bütün tenkitlere rağmen…’Kadından belediye lideri olmaz’ diyorlar. ‘Başımıza taş yağacak’ diyorlar. Bütün tenkitlere karşın bunların hepsini göğüslüyorum. Benim seçimde tek bir oyum da olsa, o oyu ben de vermiş olsam bu seçime gireceğim. Allah’ın müsaadesiyle inşallah kazanacağız. Projelerimiz çok hoş. Zorlukları burada yıllardır bizler çektik. Artık geliyorlar lakin yıllardır neredeydiler?”
MUHARREM İNCE: BİRİNCİ BOYUMUZUN ÖLÇÜSÜNÜ BURADA ALACAĞIZ
Dodurga’ya iktidarın temsilcilerinin yanı sıra muhalefet önderleri de geliyor. Ankara’dan Dodurga’ya gelen Memleket Partisi Genel Lideri Muharrem İnce de iktidarın beldeye “devlet imkanlarıyla” getirdiği araçlara dikkat çekiyor:
“Parke taşlarını koymuşlar. Araçları göndermişler. Görücüye çıkmışlar. Klasik taktik. Bunlar insanları balık zannediyorlar ve ortaya yem atıyorlar. Evvel fakirleştir sonra oyunu al taktiğinin öteki bir versiyonu. Top artık insanlarımızda. O araçları oraya dizip o parke taşlarını oraya koyup insanların oyuna talip olmak, bunu devlet imkanlarıyla yapmak insanları kandırmaktır. Şimdiye kadar niçin yapmadınız? Elinizi tutan mı vardı.”
Memleket Partisi, seçime girme yeterliliğini kazanmasının akabinde birinci seçim imtihanını Dodurga’da verecek. İnce, “İlk seçimimize giriyoruz. İnşallah yüzümüzün akıyla çıkacağız. Buradaki seçim bir manada Türkiye’de uydurma anketlere de bir karşılık olacak. Türkiye’nin gözü burada, bir yerde seçim var sonuçta. Ben de merak ediyorum. Birinci boyumuzun ölçüsünü burada alacağız” diye konuşuyor.
DEVA’LI ŞAHİN: BURADA SAĞLIKLI BİR DEMOKRATİK YARIŞIN OLMASI MÜMKÜN DEĞİL
Çankırılı olan DEVA Partisi Sözcüsü İdris Şahin de beldede adayları Şerafettin Kaplan için çalışan muhalefet temsilcileri ortasında yer alıyor. Dodurga seçim yarışı için “Burada kantar bozuk” diyen Şahin, “Bu bozuk kantarda sağlam bir ölçü almak mümkün değil. İktidar her türlü devlet imkanlarını seçimleri kendi lehine çevirmek için kullanıyor. Belediyeler Birliği üzerinden seçim çizgisinde yapmadığı yatırım kalmadı. Burada sağlıklı bir demokratik yarışın olması mümkün değil” diyor.
Başlarını sokacak bir tane oda dahi bulamadıklarını, kendilerine yer tahsis edilmediğini, çadır kurarak Dodurgalılara “Biz de varız, bu bir demokratik yarıştır” dediklerini tabir eden Şahin, “Sonuç ne olursa olsun Dodurga kazansın diyoruz ancak Dodurga’nın aklıyla da alay edilmesin istiyoruz. Şu an Dodurga’nın aklıyla alay ediliyor. Olmayacak, yapılamayacak vaatlerde bulunuluyor. Bunların sonuçlarını da takip edeceğiz” diye kelamlarını noktalıyor.
