Fransa’da insanın izolasyona ne kadar ahenk sağlayabildiğini ölçme maksatlı bir deney için 40 gündür bir mağarada yaşayan 15 istekli gün ışığına çıktı. İştirakçilerin 40 gün boyunca dış dünyayla temas kurmadığı, kendi elektriklerini üretmek zorunda olduğu deneyin yöneticisi Christian Clot, “İçeride vakit daha yavaş geçiyor gibiydi” dedi.
Deep Time (Derin Zaman) isimli deneyin hedefi, insanların vakit ve yer algısının olmadığı durumlara ne kadar adapte olabileceğini ölçmekti. Deney, Fransa’nın güneybatısındaki Ariege’de bulunan Lombrives Mağarası’nda yapıldı.
Yaşları 27 ile 50 ortasında değişen, yedisi bayan sekizi erkek 15 iştirakçi saatlerini ve cep telefonlarını dışarıda bıraktı; 40 gün boyunca mağarada yaşadı. Bu süreçte mağaranın sıcaklığı sabit olarak 12 derecede ve nem oranı da yüzde 95’te tutuldu. 40 gün boyunca doğal ışık görmeyen, çadırlarda kalan iştirakçiler bir bisikletle güç üretti, 45 metre derindeki bir kuyudan su çekti.
Gönüllüler deney sürecinde saatleri, yani alışılmış vakit ölçütleri olmadan birtakım vazifeleri yerine getirdi. Günlerini, beden saatlerine ve uyku sistemlerine nazaran böldüler.
Mağaradan çıkacakları bir gün öncesinde haber verilen iştirakçiler, cumartesi günü saat 10.30’da, 40 gün sonra birinci defa gün ışığına çıktı. Kimilerinin doğal ışıktan gözlerinin kamaştığı ve güneş gözlüğü taktıkları görülürken, projenin yöneticisi olan Fransız-İsviçreli araştırmacı Christian Clot içeride vaktin daha yavaş geçiyor üzere geldiğini söyledi. 33 yaşındaki istekli Marina Lançon, deneyin ‘hayatı durdurmuş gibi’ hissettirdiğini belirtti.
İştirakçilerin mağaraya girmesinden evvel, beyinlerindeki aktivite ve bilişsel işlevleri ölçüldü. Araştırmacılar, birebir bedelleri 40 günlük mağara tecrübesinden sonra da ölçüp karşılaştırma yapacak. Clot, deney için korona virüsü pandemisinin dayattığı izolasyonun vakit algısı üzerindeki tesirinden esinlendiklerini belirterek, “Bu gezegende beşerler olarak geleceğimiz farklılaşacak. Beyinlerimizin durum ne olursa olsun nasıl yeni tahliller bulduğunu daha yeterli anlamalıyız” dedi. Kimi araştırmacılar ise deneyi, bir denetim kümesi olmaması nedeniyle eleştirdi. (DIŞ HABERLER)