Gain’in reklamı uzun müddettir dönen ‘Cezailer’i birinci kısmıyla yayınlandı Dizi çağdaş akıl ve ruh sıhhati Escort Bornova çalışmalarında yarattığı tartışmayla kıymetli bir yer tutan meşhur Rosenhan deneyini günümüze ve coğrafyamıza uyarlayıp tekrarlayan bir psikiyatrın başından geçenleri husus almakta
Murat Can Oğuz tarafından yönetilen ‘Cezailer’in senaryosunda ise Oğuz’un Bornova escort yanı sıra Ayberk Çınar imzası bulunuyor Bir klinikte gelişen dizide güçlü bir oyuncu takımı hasta ve tabiplere dağıtılırken başrollerde Yiğit Özşener Esra Bezen Alım İstek Kocaoğlu ve Hayal Köseoğlu’nu izliyoruz Bornova escort Bayan
KISILI VE TEK TİP DEVASA GRİLİKLERDE HAYAT SAVAŞI
Dizinin hikayesine geçmeden kelam konusu ortamın ve uygulamanın cazibesi ni anmak isabet olacak ‘Cezailer’ kapalı ve fonksiyonel açıdan tek bir yerde geçen bu istikametiyle klostrofobiye ve duygusal açmazların uyandırdığı korkulara yaslanan bir tansiyon Cezaevi hastane üzere kompleks ama fonksiyonu bakımından epeyce sonlu olan öbür yandan ise hasta hekim mahkum gardiyan çatışmasına dayalı mimariler ve kaçırma rehin alma isyan üzere temalar aksiyon anlatılarında kısa müddette tesirli bir sonuç veriyorlar Seyirci bu tıp anlatılarda özdeşleşme evresini çabuk aşıyor Taraflar ortasındaki çatışmanın bariz verildiği ve hayatta kalma çabasının gündeme taşındığı anlatılarda seyirci nabzının vuruşlarını ve tercihlerini izlediği kahramanın aktifliğine bağlayabiliyor
Öte yandan bu tıp hikayeler hele gerçek olaydan alınmışsa kaotik ortamın etkisini artıyor ve mevt kalım sıkıntısına deneysel atraksiyonların eşlik etmesi anlatının kana karışmasını hızlandırıyor Seyirci ekranındaki deneye gözlemci sıfatıyla katılırken tüm bu yaşananların bir modülü olmadığı için şükrediyor ama birebir ölçüde dahil olmayı merak ediyor Velhasıl deneyin ögesi olmak yerine vekâleten katılmak seyirciye karışık hissettiriyor Münasebetiyle karışık hissettiren bu tıp dizi ve sinemaların cazibesi hiç kaybolmuyor
ROSENHAN DENEYİ YA DA OLAĞANIN SINIRLARI
Diziye mevzu olan Rosenhan deneyiyse kışkırtıcı materyali ile kurmacaya imkan sağlamakta 1969 1973 ortasında David Rosenhan isimli psikolog tarafından geliştirilen ve akıl hastalığında teşhis koyma pratiğinin muğlak ölçütlere dayandığını mağduriyete istismara yol açabileceğini gözler önüne seren bir deney Deney Rosenhan ın da ortalarında olduğu sekiz deneğin hasta kılığına girerek Amerika genelinde başvurdukları hastanelerde teşhis almasını ve sonrasında olağan davranışlar sergileyerek taburcu olmasını husus alıyor
Normali kusurlu olarak işaretleyen sistem deneyin ikinci etabında ise bu sefer kendi normlarını da uygulayamayarak deneyin gerginliği olmasa muhtemelen kusurlu bulacağı şahısları olağan sayıyor Bu döngü dahi olağan ile kusurlu ortasındaki ayrımın mantıksızlığını ve ne kadar konsültasyona başvurulursa vurulsun öznel bakıştan tam manasıyla kopulamayacağını ortaya koyuyor Çünkü konsültasyona katılanların normları yaklaşım pürüzlerini zımparalayarak tek ve robotsu bir bakış da geliştiriyor Rosenhan deneyi bu temel sorgusunun yanı sıra işleyişteki çarpıklıkları da ortaya koyuyor Normdan ve olağandan kelam edilirken standartların sağlanamayışı akıl sıhhatine dönük tedavi niyeti ve teziyle kurulan sistemin de özünde ne derece yetersiz olduğunun ispatı
Kör bir karardan ibaret sistemi teşhir eden Rosenhan deneye yönelik müşahede ve çıkarımlarını On Being Sane In Insane Places isimli makalesiyle 1973’te Sciense mecmuasında yayımlayarak paylaşmış ‘Cezailer’de karşımıza çıkan Rosenhan deneyine dair bu sisteme dönük sorguların hiç tükenmeyeceği yorumundan hareketle turnusol niteliğini ve öncülüğünü her daim koruyacağını söyleyebiliriz
NUH’UN KLİNİĞİNDE DUVARLARI PEMBEYE BOYAMAK
‘Cezailer’ psikiyatr Mert Güngel’in toplumsal ortamında kameraya konuşmasıyla başlar Heyecanlı olduğu görülen doktor akşam da yakın etrafıyla içip eğlendikten sonra bir psikiyatri kliniğine uğurlanır Gayesi Rosenhan deneyini tekrarlamaktır Burada birinci muayenesi Gamze Esra Bezen Bilgin tarafından yapılır Şizofreni tanısı konup yatış süreçleri yapılan Güngel’e klinik koşulları anlatılır ve hasta arkadaşları tanıştırılır Kimlerin ortasına geldiğinden bihaber tabip tesadüfen orada bulunan belgesel çekim takımına gayesini bir defa daha hatırlatırken kameranın nelere tanıklık edebileceğini söyler seyirciye
Kliniğin başhekimi Menderes Dedeoğlu Rıza Kocaoğlu ise belgesele konuşurken burayı evi olarak gördüğünü söyleyen yerine nazaran idealist fakat birçok vakit patavatsız ve oldukça rahatsız bir portre çizmektedir Hastalarıyla kurduğu bağlantıda huzursuz edici bir taraf vardır Mert yeni arkadaşlarıyla kaynaşırken Cezailer koğuşuna düştüğünü ve koğuşun isminin nereden geldiğini öğrenir Hasta belgesinde bir bayanı öldürdüğü yazmaktadır Koğuştakiler ise genelde cinayet üzere ağır cürümlerden ötürü buraya atılmış cezai ehliyeti olmayan bireylerdir Duvarları pembeye boyalı bu yer Nuh’un kliniğidir âdeta Çabucak her tanıya rastlanmaktadır Majör depresyon Sarp Onur Ünsal şizofreni Nazif Ushan Çakır anti toplumsal davranış bozukluğu Görkem Kasal Alzheimer Fuat Şerif Erol ve kleptomani Can Hakan Karsak bu rahatsızlıklardan bazılarıdır Bilgisiz hamaseti bir anda tuz buz olan Mert deneye inancını yitirirken can güvenliği konusunda kuşkuya düşer
TOPLUMSAL ÇÖZÜLÜŞÜN ŞAFAĞINDA İÇERİDEKİ AKILLI DIŞARIDAKİ DELİ
‘Cezailer’ üstte kapalı yerlerde hayata kalma biçiminde özetleyerek andığımız kıssalarda olduğu üzere ilgi alımlı yapısına ve konusuna rağmen aşikâr bir temadan doğrulan ve elbet sınırlanan bir dizi Her ne kadar cazip bir materyalle haşır neşir olsa da değişikliği ve özgünlüğü noktasında tereddütler doğuruyor Tarihe atıfta bulunmak onu tekrar yazmak veyahut buna kalkışılmadığı durumlarda dahi kurgu ile köpürtmek günümüz anlatılarında moda hâline geldi Bununla birlikte modanın bıktırıcılığına bağlı olarak değişik bir olay da işlenmeye başladığı andan itibaren tüm cazipliğini yitirebiliyor ve üretimciler senaristler cini şişeden çıkarmaya çalışırken ellerinde gazı kaçmış içecekle kalakalıyorlar
Doğrusu ‘Cezailer’in gazı birinci kısımdan kaçmamış ama geçmişin cazibesini tatlı dokunulmazlığını kullanıp kurmaca ile harmanlamak her vakit âlâ sonuç vermez ‘Cezailer’de de bu riske karşı birkaç küçük dokunuşla hikaye sağlama alınmaya çalışılmış Gerçek geçmiş tecrübesi kurmaca ve uyarlama çerçevesinde tekrar yorumlarken özgün olmak ve elbette cool görünmek istenmiş Örneğin dizi açılırken karşımıza çıkan yaşanmamış olaylara dayanmaktadır ibaresi de yasal bir tedbirden çok bu gayretin eseri Kameralara konuşan hastalar ve doktorlar ise dördüncü pembe duvarı yıkarak eserin seyirciye daha çabuk ulaşmasını sağlıyorlar Belgesel grubunun orada olması kimliklerin iç içe geçtiği bir ortamda çatışmayı belgeleyecek somuta dökecek manidar bir tesadüf birebir vakitte buradaki kimlik meselesine dair ‘dışarı’yla kurulan bağlantının kesimi Birileri merak etmiş normali ve olağanın direktifleri doğrultusunda ömür sürdürenleri Birileri hastaları ve tabipleri gücü ve gücün uygulandığı sathı merak etmiş ki bu türlü bir belgesele gereksinim duyulmuş Mert Güngel ile belgeselcilerin tıpkı anda orada bulunmaları artık meraktan öte bir durumun bir sorunun varlığına işaret Toplum sıkışmasa neden içeri den deli diye yaftalananlardan medet umulsun onların ömrüne mercek tutulsun onların davranışlarında aransın karşılıklar Başka ya neden bakılsın Olağan ile olağan olmayanın sonlarını günümüz Türkiye’sinde aramak toplumsal bir ezayı da dışa vuruyor Bu noktada içerideki dışarıdaki normal anormal çelişkisini kutuplaşan toplumla örtüştüren dizinin zamanlamasıyla öne çıktığını uyarlamada ve yerleştirmede muvaffakiyete eriştiğini söyleyebiliriz
SURVIVOR’A GERÇEK DOLUDİZGİN
Dizinin ilerleyen kısımlarında normal anormal nedir sorgulayışının geri çekilip aksiyonun artacağını ve bir manada kora kor bir hengamenin yaşanacağını öne sürebiliriz Esasen ‘Cezailer’in uyandırdığı birinci izlenim de ruhsal tansiyona yaslanıp ilmek ilmek örülmek yerine bir survivor biçiminde gelişeceği istikametinde Yırtıcı olaylara tanıklık etsin diye denk getirilmiş kameralar ve sabırsız Mert Güngel fırtınanın çok geçmeden kopacağını gösteriyor Sabırsızlarla ayarsızların bu çekişmesinde belki de tarihî yakıştırması yapabiliriz Mert ile Menderes’i akıllı safları yaran iki başka cephe oldukları görülüyor Yeniden öbür tabip Gamze’nin ölen eşine benzettiği Mert ile neler yaşayacağı merak konusu Dizi normal anormal zıtlığını duygusal bağlantılarla geliştirmiş Örneğin hemşire Simge Hayal Köseoğlu Gamze’nin kaybettiği eşinin kardeşi Öte yandan Simge majör depresyondan mustarip olan ve intihar teşebbüsü sırasında vefata sebebiyet verdiği için kliniğe yatırılan Sarp’tan Onur Ünsal hoşlanıyor Bu alaka de ilerleyen kısımlarda seyri hareketlendirecektir Hislerin dışarıda bırakıldığı ve kendine olağanlık atfedenin anormali tecrit ve tedavi etmeye şartlandığı şartlarda aşk üzere güçlü bir motivasyon ince bir çizgide yürüyen kahramanlarımızı daha da güç bir durumda bırakabilir
BİR GÖRÜŞTE PSİKOZU ANLAYANLAR AŞKINI BİN BİR ZAHMETLE YAŞAYANLARA KARŞI
‘Cezailer’ iki kutbu iki keskin yüzü bir ortaya getirerek beylik bir mevzuyu tartıştırıyor Kim olağan olağandışı kim Birinci kısımda Mert’i muayene eden tabibin biz psikozu gördüğümüz anda teşhis ediyoruz beyanındaki gerçek hissesi nedir Tartışma beylik dahi olsa söylenecek kelam bakılacak açı tükenmiyor Yeri geliyor renkler ve desenler tartışmanın bir ögesi oluyor
Esas problemin ise normali kuşanmak etrafında şekillendiğini görüyoruz Normali kuşanarak cezai sorumluluğu üstlenenler anormallerin yaşantılarına kem bakma ayrıcalıklarını sonuna kadar kullanmaktan yanalar ‘Cezailer’ seyirciye muhakkak bir heyecan vadederken son olarak psikiyatr Cemal Dindar’ın derlediği ‘NAL Bir Akıl Hastanesinin Hatıra Defteri’ kitabında rastlayabileceğiniz meşhur dizeleri alalım buraya Bakırköy Ruh ve Hudut Hastalıkları Hastanesi sakinlerinden R G Ö imzalı şiirde baskın his şu dizelerde tabir buluyor Aşkımın şiddetinden koptu gönlün freni Tabip beni sanıyor hâlâ şizofreni
Ne denir Onları sanıyorlar hâlâ şizofreni Onları sanıyorlar Onları Hâlâ Şizofreni