Osman Kavala 1 Kasım 2017 gününden beri tutuklu. Tutuklanmadan evvel 13 günü de ‘gözaltında’ geçirdiği düşünüldüğünde, kısa mühlet sonra tutukluluğu beş yılı geride bırakacak. Kavala’ya bu müddet içerisinde iki temel suçlama yöneltildi. Seyahat Parkı protestoları aracılığıyla “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüs”; başkası de “siyasi yahut askeri casusluk”…
Ancak casusluk suçlaması ile yargılandığı davada 11 Ekim 2019 günü re’sen tahliye edildi. Birinci savunmasını tutuklandıktan 20 ay sonra yapabildiği “Gezi ile hükümeti yıkma” suçlamasına dair davada ise 18 Şubat 2020 günü tüm sanıklar için beraat ve tahliye kararı verildi. Kavala’nın çabucak hür bırakılması gerekiyordu. Lakin tahliye edilmesi beklenen Silivri Cezaevi’ne yakınlarından evvel siyasi polis gitmişti. Tahliye günü kapıda tekrar gözaltına alındı ve “terörle mücadele” şubesine götürüldü. Sonraki gün de tekrar tutuklandı. Devlet, uç uca yakılan sigaralar üzere, uç uca tutuklatacak suçlamaların fitilini yakıyordu. Yeni suçlama, 11 Ekim 2019’da tahliye edildiği “siyasi yahut askeri casusluk” ile 15 Temmuz darbe teşebbüsü davası kapsamındaydı. Erdoğan gündüz saatlerindeki AKP kümesinde “Biliyorsunuz, bir hareketle dün onu beraat ettirmeye kalktılar” demiş, tıpkı gün casusluğa ait “yeni deliller” ortaya çıkmıştı. ‘Yeni delil’ dediklerinin temel desteği, kısa bir müddet ABD Dışişleri Bakanlığı’nda da misyon yapan, Henri Barkey ile “yoğun irtibat içinde” oldukları savıydı. Bu tez HTS kayıtlarına dayandırılıyor, Kavala ve Barkey’in telefonlarının sinyal aldığı baz istasyonları üzerinden bir örüntü kurularak ikilinin “yoğun temas” halinde olduğu öne sürülüyordu.
Savcı Hasan Yılmaz, Henri Barkey ile Osman Kavala’nın, darbe teşebbüsünden üç gün sonra İstanbul Karaköy’deki bir lokantada yemek yediklerini de sav ediyordu.
Kavala’nın avukatları, ikili ortasında hiçbir telefon görüşmesi olmadığına dair HTS kayıtlarını mahkemeye sundu. Henri Barkey, tutuklamanın sonraki günü, Deutsche Welle muhabiri Tunca Öğreten’e konuştu ve “Osman’la telefonda 93 saat görüştüğümü argüman eden savcılık, önemli bir savcılık değildir. Bir defa bile telefonla konuşmadım” dedi.
Normalde, suçlamanın çökmesi için bu kadarı bile kafiydi. Lakin elbette durum olağan değildi. İktidar medyası, bilhassa “darbeden üç gün sonra Karaköy’deki yemek” argümanını köpürttü.
Gezi Davası’ndan Kavala ve başka sanıklara beraat veren heyet hakkında HSK incelemeleri başlatılır ve karar üst mahkemede bozulup yeni heyetlerle tekrar açılırken Kavala’yı ‘içeride tutan’ “yoğun iletişim” ve “akşam yemeği” argümanları oldu. Kavala, yine görülen Seyahat Davası’nda bu sefer müebbet mahpus cezasına çarptırıldı.
Ve 2,5 yıl sonra, geçen 31 Temmuz’da Henri Barkey bir defa daha konuştu. Bu sefer o akşam Osman Kavala ile yemek yemediğini söylemekle kalmıyor, Kavala ile karşılaşıp ayaküstü sohbet ettiği lokantada “ünlü bir Türk gazeteciyle” yemekte olduğunu belirtiyor ve “benim asıl yemek yediğim kişinin belirtilmemesi ziyadesiyle farklı bir durum” diyordu. KRT TV muhabiri Sultan Hareket Keleş, Barkey’in ünlü gazeteci dediği ismin Aslı Aydıntaşbaş olduğu bilgisine ulaştı ve tarafları aradı. Aydıntaşbaş, “Böyle bir tez var lakin bu olayla bir ilgim yok” karşılığını vermiş ve “Barkey’le yemek yiyen siz miydiniz” sorusuna karşılık da “Röportaj vermek istemiyorum” demişti.
Birkaç gün sonra (6 Ağustos) Barkey’den yeni bir açıklama daha geldi. Barkey, bu kere yemek yediği gazetecinin ismini da veriyordu: Aslı Aydıntaşbaş…
Bu açıklamadan sonra tıpkı gün Aydıntaşbaş da yazılı bir açıklama yapmak durumunda kaldı. Barkey için “Bu şahsın artık konuşması manidardır” diyor; “Sevgili Osman” diyerek andığı Kavala’nın ‘bilgisi dâhilinde sessiz kaldığını’ ve ‘kötü niyetli bir operasyonla karşı karşıya kaldığını’ öne sürüyordu.
Nihayet dün gece Barkey Tele1 TV yayınına katıldı ve ifşaatının nedenini şöyle açıkladı: “Aslı ‘ben orada değildim’ demeye başladı. Akabinde bana duyumlar gelmeye başladı, benim hakkımda ağır şeyler söylemeye başladı.”
Yine dün (8 Ağustos) Osman Kavala’nın hususla ilgili açıklamasını da hatırlatalım. Kavala “Savcılık bu gerçeği baştan beri pek düzgün biliyordu” diyor ve ekliyor: “Emniyet vazifelileri lokantada yaptıkları araştırmada, o akşam kimlerin hangi masalarda oturduğu bilgisine ulaşmıştı; Emniyet’te yapılan sorgumda da bu durum teyit edilmişti.”
Kavala, ‘casusluk’ savlı ikinci iddianamede, bu olayın apansızın ‘planlı bir buluşma’ olarak değiştirildiğini ve AİHM yargıçlarının da bunu tespit edip, “aynı olayın iki farklı biçimde anlatılması tutukluluğun sürdürülmesi çabasıdır” dediklerini hatırlatıyor. Ve nihayet şu haklı değerlendirmeyi yapıyor:
“Gezi davasında verilen beraat kararları bozulduktan ve iktidarın istediği çeşitten cezalar verildikten sonra, ne değerine olursa olsun tutukluluğumu devam ettirmek için hazırlanmış olan bu düzmece casusluk suçlamasına gerek kalmadı.”
Konu açısından en bağlayıcı olan, kuşkusuz, Osman Kavala’nın açıklamaları. Bu açıklamalarda, Aslı Aydıntaşbaş’ın “Sevgili Osman’ın bilgisi dâhilinde sessiz kaldım” kelamlarını dayanaklar nitelikte hiçbir söz olmadığına dikkat çekelim ve son olarak bu türlü bir hararet içinde gözlerin aradığı iktidar medyasının tuhaf tavrına değinerek sorulara geçelim…
Barkey’in açıklamaları birinci olarak 31 Temmuz günü KRT TV’de ve takiben öbür pek çok yayın kuruluşunda haber olmasına, Barkey, Gerçek Gündem muhabiri Sami Menteş’e açık demeç vermesine karşın, iktidar medyası bahse karşı uzun mühlet ‘tam kayıtsızlık’ sergiledi. Bu esas enteresan. Artık çökmüş, aslında hiçbir vakit ‘ayakta duramamış’ argümanları çarşaf çarşaf yayınlamanın kefareti midir bu? Ama kelam konusu gazete ve TV’lerin ‘kefaret’ konusunda pek iman sahibi olmadıkları düşünülürse yeni sorulara gereksinim oluyor. Hakikaten Barkey-Aydıntaşbaş gündemi ortaya çıktıktan günler sonra, 5 Ağustos’ta, Yeni Şafak’ta İbrahim Karagül’ün boşluğunu dolduran Tamer Korkmaz tuhaf bir gönderme yapıyor evvel. O günkü iki kısımlık yazısının ikinci kısmı “İbretlik bir hatıra” başlığını taşıyor ve ta 1995’te, Fener-Rum Patriki Bartholomeos’un bir basın seyahatine ait, Leyla Emeç Tavşanoğlu’nun muhalif.com.tr sitesinde yer alan yazısından geniş bir alıntı içeriyor. Ancak Tavşanoğlu’nun yazısı başlığından içeriğine açıkça bu yeni olaya ait olmasına karşın Yeni Şafak müellifi hususa hiç girmiyor ve 95’teki anıyla yetiniyor. Üstelik Tavşanoğlu’nun “Şimdi ise bir casusluk davasının başkahramanı olarak gündeme oturdu…” kelamlarını de alıntılamış bulunuyor. Bir Yeni Şafak okuru çıkıp da “Bu suçladığınız gazeteci hanım hangi casusluk davasının başrolüne oturmuş bugünlerde Tamer Beyefendi, bizim haberimiz yok” dese, yeridir. Zira Yeni Şafak da müellifleri da bahse hiç girmemiş!
İktidara müzahir gazeteler fakat 8 gün sonra, dün yavaş yavaş girmeye başlıyorlar mevzunun ‘esası’na. Akşam ve Diriliş Postası bildik terennümlerle manşet yapıyor sıkıntıyı. Ve Akşam’da Kurtuluş Tayiz, “CIA, Türkiye’deki dostlarını tehdide başladı” diye bir yazı yazıyor. Barkey, Aslı Hanım şahsında CIA’nin Türkiye medyasındaki ilişkilerini tehdit edip “ya harekete geçin ya da hepinizi yakarız” bildirisi veriyormuş… Çünkü 2023 için ibre yeniden Erdoğan’ı gösteriyormuş… Eh, bunun da çok dikkate alınır bir yorum olmadığı ortada. O halde genel bir değerlendirmeyle iktidar medyasının bu bahse ‘hazırlıksız’ yakalandığını söyleyebiliriz. Vaktiyle Barkey’in HTS ve gümrük kayıtlarını ‘resmi kaynaklar’dan alıp alıp yayınlayan Türkiye gazetesinden hiç ses yok, örneğin.
Tüm bunların dikkat cazip ayrıntılar olduğunu söyleyerek sorulara geçelim artık:
1. Tıpkı vakitte Türkiye vatandaşı olan ve tüm bu olaylar nedeniyle artık Türkiye’ye giremeyen ve kendi deyişiyle “akademik mesleği zedelenen” Henri Barkey, bu netlikte açıklamalar için neden bu kadar beklemiştir? Şimdiki demeç verme ihtirasının motivasyonu nedir?
2. Tıpkı soru Aslı Aydıntaşbaş için de geçerlidir. Şubat 2020’deki tutuklama münasebetini çürütecek bir objektif bilgiyi iki yılı aşkın müddet boyunca niye hiç gündeme getirmemiştir? Şayet bu tavrı hakikaten Osman Kavala’nın ‘bilgisi dâhilinde’ ise Kavala bahse ait açıklamasında niye buna hiç değinmemiştir? Aydıntaşbaş’ın çok gereksinimi olan teyidin Kavala açıklamasında olmaması, Kavala’nın nazik üslubu düşünüldüğünde, en önemli bir işaret midir?
3. Aslı Aydıntaşbaş’ın kendisine dönük ve zamanlamasını manidar bulduğu operasyonun ‘mana’sı nedir? Aydıntaşbaş, bu hususlarda, ‘manidar’ ve ‘operasyon’ üzere zamane klişelerinin ötesine geçip tatmin edici açıklamalar yapmadıkça, husus şimdiki üzere aleyhinde bir noktada kalmayacak mıdır?
4. Türkiye’de ‘muhalif’ pozisyonda yer alan pek çok yayın kuruluşunun da bu habere uzun mühlet kayıtsız kalması nedendir? Kimi durumlarda şahsî münasebetler, arkadaşlıklar, hakikati kovalamayı geciktirmekte midir?
5. Önümüzdeki devirde, buna benzeri ve hatta bundan çok daha çarpıcı ifşalar ortaya çıktığında gerekli refleksleri göstermek için kâfi ders alınmış mıdır?
6. Ve elbette, zati hiç bina olmamış savlarla mahpusta tutulan Osman Kavala’nın tutuklu kalması için kurulan kumpaslar çok açığa çıkmışken, bu siyasi dava daha ne kadar mağduriyet üreterek, ömürden çalarak cari kalacaktır?
