Fabrika ve iş yerlerinde en çok konuşulan gündem unsurunun başında promosyon ödemeleri geliyor. Yasalar banka promosyonlarını patronun insafına bırakırken kimi yerlerde emekçiler çaba ederek bu haklarını alıyor.
Evrensel’den Hasan Kara’nın haberine nazaran; Ankara’da birtakım iş yerlerinde kişisel ya da toplu iş kontratı gereği promosyonlar emekçilere ödenirken, birtakım işyerlerinde ise promosyonların ya bir kısmı ödeniyor ya da hiç ödenmiyor.
Ankara’da kimi fabrikalarda promosyon ödemeleriyle ilgili son durum şöyle:
MAN: Çalışanlar mukavele kapsamında aldıkları 26.9’luk enflasyon artırımının yüzde 27’lik vergi dilimine girdikleri için sıfırlandığını söylüyor. Promosyon ödemelerinde önemli bir beklentinin olduğu MAN’da, sürecin uzamasından ötürü Türk Metal’e reaksiyon gösterenler olduğu da söyleniyor. Gelinen noktada çalışanlara 3 yıllığına tek seferde 29 bin liralık bir ödeme yapılacağı duyuruldu. Ödemelerin 15 Ekim’de yatırılması bekleniyor.
Türk Traktör: Çalışanlar yılın başında 1600 liralık promosyon ödemesi almıştı. Öbür fabrikalardaki ödemelerin ölçüsü ise Türk Traktör’de düzenleme yapılmasını gündeme getirdi. İş yerinde yakın vakitte internet üzerinden yapılan bir ankette çalışanların yüksek promosyon ve artırım taleplerinin olduğu ortaya çıkarken, promosyon konusunda gözler aralık ayında yapılacak açıklamada.
Arçelik: Çabucak çabucak Türk Traktör’le tıpkı durum kelam konusu. İşveren ve banka Koç Holding’in olduğundan banka değişikliğinin güç olduğu söz edilirken, çalışanlar, bu talep gündeme geldiğinde sendika yöneticilerinin ödemenin mart ayında yapıldığını, lakin bir sonraki mukavele periyodunda bunun gündem olabileceğini söylediklerini tabir etti.
Mitaş: Yakın vakitte tekrar MESS’e üye olan işletmede promosyon değerli bir gündem. Sendika temsilcileri üç aydır görüşmelerin sürdüğünü tabir ediyor lakin şimdi bir tahlile kavuşmuş değil. 30 bin lira üzere sayılar lisana getirilirken çalışanlar bahsin bir an evvel netleşmesini bekliyor.
Bozankaya: Man’ın 29 bin alacağını duyan emekçiler, “Biz de tıpkı sendikaya üyeyiz, sendika bizim için de uğraşsa” diyor. Fiyatlarının düşük olduğunu belirterek promosyon taleplerini ileten personellere, “O paraya fabrikaya otomobil aldık” dendiği argüman ediliyor. Personeller bu söyleme reaksiyon gösterirken Türk Metal’in ise “Aralık gelsin de kontrata nazaran bakarız” dediğini aktarıyor.
Hidromek: Personeller daha evvel almaları gereken promosyon ödemelerinin geciktiğini söylüyor. Türk Metal’i bu mevzuda sıkıştırdıklarını tabir eden emekçiler, “Geçen yıl 2 bin lira vermişlerdi. Şu an bahsedilen sayılar 20 ila 30 bin ortası. Sendika bizim için uğraşsa bir an önce sorun çözülür” diyor. Geçim kasveti yüzünden toplu bir halde gelecek parayı beklediklerini söz eden çalışanlar, bunun için sendikaya daha çok baskı yapmaları gerektiğini söylüyor.
Yiğit Akü: Personellerin bir kısmının promosyon için imza topladığı, lakin birtakım personellerin imza vermekte çekindiği söyleniyor. İşverenin ise toplanan imza kağıdını yırttığı argümanı kelam konusu. Fakat çalışanların beklentileri sürüyor.
Türk Metal’in örgütlü olduğu Kabel’de daha evvel düşük ölçüde promosyon ödemesi alan lakin bunun yenilenmesi talebini lisana getiren çalışanlara, “Bunlar küçük hesaplar, sizler için daha fazlasını sağlayacağız” dediği lisana getiriliyor.
Aktaş döküm fabrikasında 7 bin lira civarında ödeme yapıldığı söyleniyor. Erkunt Döküm fabrikasında 18 bin lira ödeme yapılacağı fakat şimdi bir ödemenin kelam konusu olmadığı lisana getiriliyor. Erkunt Traktör fabrikasında ise formenler üzerinden promosyon için yıl sonunu beklemeleri gerektiği duyuruldu. Teksan Hidrolik, Küçükpazarlı üzere fabrikalarda emekçilerin bu türlü bir talebi olduğunu, işverenlerin yan yana gelen ve bu talebi lisana getiren personellere ise sert reaksiyon gösterdiği söz ediliyor.
Diğer sanayi havzalarındaki birtakım işletmeler: Başşehir OSB’de bulunan Kalyon güneş paneli fabrikasında Kurban Bayramı’ndan evvel 4 bin 400 lira civarı ödeme yapıldığı söyleniyor. Kazan’daki Efes Pilsen fabrikasında şubat 2022’de kontrat imzalandığı ve şubat 2026’ya kadar bunun geçerli olduğu söylense de çalışanlar güncelleme taleplerinin olduğunu, bunu da işveren yetkililerine ilettiklerini söylüyorlar. Akyurt’ta bulunan Samur Halı, Ernamaş, YDS üzere fabrikalarda personellerin beklentide olduğu ancak şimdi bir ödeme ya da teşebbüsün olmadığı tabir ediliyor.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ’NDE TEK SEFERDE 27 BİN TL
Ankara Büyükşehir Belediyesi’nde emekçilere gelen bildiride tek seferde 27 bin liralık promosyon ödemesi yapılacağı duyuruldu. Bu ödemenin 39 ayı kapsadığı söz ediliyor. Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş’tan gelen bildiride, bu sayısı sendika (Belediye-İş) temsilcilerinin de yer aldığı bir kurulun belirlediği ve ilgili bankayla buna nazaran anlaşıldığı yer alıyor.
TİS sürecine girilen Çankaya Belediyesi’nde, promosyon için ihalenin bu ayın 12’sinde olacağı söyleniyor.
HASTANE ÇALIŞANLARI GÜNCELLEME İSTİYOR
İl Sıhhat Müdürlüğüne bağlı hastanelerde promosyon mutabakatlarının 2019’da 5 yıllık 5 bin TL olarak yapıldığı belirtiliyor. Kontratın bitmesine daha 2 yıl var fakat banka ile yapılan mutabakata dair rastgele bir güncelleme yapılmadı. Hastane emekçilerinin güncelleme için bankaya yazı gönderdiği lakin bankadan geri dönüş olmadığı tabir ediliyor. Çalışanlar Vilayet Sıhhat Müdürlüğünün attığı adımları yetersiz görüyor. Promosyon mutabakatlarının 5 yıl üzere uzun müddetlerde yapılması istenmiyor. Kimi vilayetlerde yapılan mukavelelerin feshedildiği söyleniyor, fakat Vilayet Sıhhat Müdürlüğünün Etlik Kent Hastanesi’ni öne sürerek bu bahisle çok ilgilenmediği argümanı kelam konusu. Bu yüzden de bu mevzudaki görüşme sürecini Sıhhat Bakanlığı’nın devraldığı söyleniyor.
Sağlık Bakanlığı’nda Personeller için yapılan ocak ayındaki muahedeye nazaran 5 yıllık 12 bin liralık bir ödeme kelam konusu. Çalışanlar aldıkları paranın yıl ortasına bile gelmeden eridiğini ve güncelleme beklediklerini söylüyor. Bakanlık ise bunun için bir çalışma başlattıklarını söz ediyor lakin çalışanlar tarafından şimdiye kadar bir adım atılmadığı belirtiliyor. (EKONOMİ SERVİSİ)
