Aras Irmağı Kuş Cenneti’nden yola çıkıp, dünyada birinci kere uydu vericisiyle takip edilen bir kıyı kuşu çeşidi olan kocagöz, çölleri ve dağları aşıp 2 bin 416 kilometre uçtuktan sonra, Suudi Arabistan’da av oldu. Kuzey Tabiat Derneği Lideri Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, “Teknoloji ve bilim insanlarının iş birliğiyle akıbetini öğrenerek vericimizi geri aldık. Maalesef bu üzücü bir öykü lakin öte yandan Türkiye’de birinci kere bir kocagöz kuşunun göçü takip edildi. Ayrıyeten dünyada da bu çeşidin sonbahar göçü birinci kere takip edilmiş oldu” diye konuştu.
Tarım ve Orman Bakanlığı, Iğdır Tabiat Müdafaa ve Ulusal Parklar Müdürlüğü, Utah, Koç ve Iğdır üniversiteleri iş birliğiyle gerçekleştirilen proje kapsamında, Aras Irmağı kıyısında üreyen ve Türkiye’de çok nadir görülen kocagöze, KuzeyDoğa Derneği grubundan Michael Ford ve Kayahan Ağırkaya tarafından 2 Ekim 2019 tarihinde 10 gramlık uydu vericisi takıldı. Verici takıldıktan sonra üç hafta Aras Irmağı Kuş Cenneti sulak alanında beslenerek göç için yağ depolayan kocagöz, 24 Ekim’de güneye göçe başladı.
TUTSAK DOĞANLA AVLANDI
Utah ile Koç üniversiteleri öğretim üyesi ve KuzeyDoğa Derneği Lideri Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, kocagözün Türkiye’de seçkin görülen ve çoğunlukla gececi bir kıyı kuşu tipi olduğunu söyledi. Prof. Dr. Şekercioğlu şu bilgileri verdi: “Halkalayıp, birinci kere verici taktık. Biz bu kuşun ne kadar göç edeceğini merak ediyorduk. Yaklaşık 5 haftada 2 bin 416 kilometre uçtu. Bunun 2 bin 141 kilometresi, 2 haftalık göçü esnasında, yalnızca 53 saatte gerçekleşti. Göçü esnasında çölleri ve 3172 metre yüksekliğindeki bir dağı aştı. Irak, İran, Suudi Arabistan üzere kurak ülkeleri geçtikten sonra, maalesef Suudi Arabistan’ın Kızıldeniz kıyısında, doğanla avlanan bir avcı tarafından öldürüldü. Çok üzüldük” dedi.
Şekercioğlu, “Sulak alanları tercih eden bir kuş olmasına karşın çölleri geçti, Afrika’ya gerçek binlerce kilometre yol kat etti. Biz buna sevinirken, tutsak ettiği doğanıyla avlanan bir avcı tarafından maalesef bu kuş yakalandı. Kocagöz yakalandığında canlıymış, elimize kuşun canlı görüntüsü geçti. Fakat avcı doğan kuşa ziyan verdi ve öldü” diye konuştu.
Kuşun son durumunu öğrenmek için Suudi Arabistan’daki meslektaşlarıyla irtibata geçtiklerini anlatan Prof. Dr. Şekercioğlu, daha sonra bölgenin çok yakınında bir Türk şirketin varlık gösterdiğini öğrendiklerini, bu şirket çalışanı bir mühendisin gidip vericiyi teslim aldığını aktardı.
YILDA 3.2 MİLYON KUŞ AVLANIYOR
Prof. Dr. Şekercioğlu, Türkiye ve etrafında kuşların karşı karşıya olduğu büyük avcılık tehdidine ait de şu dataları ortaya koydu:
“Arabistan Yarımadası, İran, Irak ve Türkiye’de, her yıl 413 kuş cinsinden yaklaşık 3.2 milyon kuşun beşerler tarafından öldürüldüğü kestirim ediliyor. Yalnızca Türkiye’de bu sayının 100 bin ila 1 milyon ortasında olduğu düşünülüyor ki, ben milyonlarca olduğu kanaatindeyim. Arabistan Yarımadası’nda her yıl 700 ila 2 bin 300 kocagözün beşerler tarafından avlandığı varsayım ediliyor. Kocagöz, Suudi Arabistan’da doğanla en çok avlanan ikinci çeşit. Bu uydu takip araştırmamızla, hiç istemeden de olsa, kocagözlerin göçleri esnasında karşılaştığı en kıymetli tehditlerden olan doğanlarla avcılığın ziyanlarını maalesef somut olarak görmüş olduk.” (DHA)